تحلیل انتقادی دلایل قائلان به مادیت ادراک، با نگاه به مبانی حکمت متعالیه

نویسندگان

1 پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 گروه پژوهشی حکمت معاصر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

 در این پژوهش ابتدا اصول کلی و مشترک قائلان به نظریه‌های مادی­انگارانه و دیدگاه‌های مخالف دوگانه‌انگاری، که برای اختصار آنها را «قائلان به مادیت ادراک» می‌نامیم، بر می­شماریم؛ ادلۀ یادشده در دو دستۀ کلی قرار می­گیرند: دلایلی که در رد دوگانه­انگاری جوهری اقامه شده است و دلایلی که برای اثبات دیدگاه­های یگانه­انگاری ارائه گردیده است. سپس به تحلیل و بررسی این دلایل می­پردازیم. در پایان با بررسی دلایل مختلف، مشخص شد که دو دیدگاه رفتارگرایی و کارکردگرایی برای ادعای خود دلیلی اقامه نکرده‌اند. دلایل مطرح‌شده برای ماتریالیسم حذف­گرا و این­همانی به این دلیل که بر پایۀ استقرا هستند یا امید به پیشرفت دانش عصب­شناسی در آینده، بسی جای تأمل ندارند؛ ولی نشان داده شد که برهان­های ناتوانی تبیین دیدگاه دوگانه­انگاری، تاریخ تکاملی، وابستگی عصبی، تأثیر روان‌گردان‌ها بر آگاهی و برهان مغز دوپاره، خدشه‌پذیر نیستند؛ ولی با نظر صدرالمتألهین مبنی بر جسمانیۀ­الحدوث وروحانیۀ­البقا بودن نفس انسانی سازگاری دارند.

کلیدواژه‌ها


  1. مسلین، کیت؛درآمدی به فلسفۀ ذهن؛ ترجمۀ مهدی ذاکری؛ چ2، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1391.
  2. دکارت، رنه؛گفتار در روش درست راه‌بردن عقل؛ ترجمۀ محمدعلی فروغی؛ چ3، مشهد: مهر دامون، 1394.
  3. تامسون، گرت؛ فلسفۀ دکارت؛ ترجمۀ علی بهروزی؛ چ2، تهران: مؤسسۀ انتشارات شبکۀ اندیشه، 1393.
  4. بلک­مور، کالین؛ ساخت و کار ذهن؛ ترجمۀ محمدرضا باطنی؛ تهران: فرهنگ معاصر، 1389.
  5. اردبیلى، احمد بن محمد؛ مجمع الفائدة والبرهان فی شرح ارشاد الاذهان؛ چ1، قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1403ق.
  6. حر عاملی، محمد بن حسن؛ وسائل الشیعة؛ چ1، قم: مؤسسۀ آل البیت:، 1403ق.
  7. موسوى خمینى€، سیدروح‌اللّه؛ تحریر الوسیلة، چ1، قم: مؤسسۀ مطبوعات دار العلم، 1404ق.
  8. خوانسارى، احمد بن یوسف؛ جامع المدارک فی شرح مختصر النافع؛ چ2، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان، 1405ق.
  9. روحانی، سیدصادق؛ فقه الصادق7؛ چ1، قم: دار الکتاب- مدرسۀ امام صادق7، 1412ق.
  10. سبزوارى، سیدعبدالاعلى؛ مهذّب الاحکام؛ چ4، قم: مؤسسۀ المنار- دفتر حضرت آیت‌الله، 1413ق.
  11. شهید ثانى، زین‌الدین بن على؛ مسالک الافهام الى تنقیح شرائع الاسلام؛ چ1، قم: مؤسسة المعارف الاسلامیة، 1413ق.
  12. طوسى، محمد بن حسن؛ تهذیب الاحکام؛ چ4، تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1407ق.
  13. کلینى، محمد بن یعقوب؛ الکافی؛ چ4؛ تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1407ق.

14. Churchland, Paul M; Matter and Consciousness A Contemporary Introduction to the Philosophy of Mind; Revised Edition, Massachusetts: Mas.: MIT Press, 1988.

15. Searle, John R; The Mystery of Consciousness; Edition7, New York: The New York Review of Books, 1997.

16. Cockburn, David; An Introduction to the Philosophy of Mind; Great Britain: Anotony Rowe Ltd, 2001.

17. Russel, Bertrand; A History of Western Philosophy And Its Connection with Political and Social Circumstances from Earlier Time to Present Day; Fourth printing, New York: Simon and Schuster, 1945.

18. Borchert, Donald M; Encyclopedia of Philosophy; edition2, Mason: Tomson Gale, 2006.

  1. Blackmore, Susan; Consciousness; A Very Short Introduction, New York: Oxford University Press, 2005.

19. Trevarthern, Colwyn B; Brain Circuits and Functions of the Mind: Essays in Honor of Roger Wolcott Sperry; United Kingdom: Cambridge University Press, 1990.