نسبت میان بازی‌های زبانی، صورت‌های‌ زندگی و حیات اجتماعی انسان در ویتگنشتاین متأخر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

2 دانشیار گروه فلسفۀ دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه بین المللی امام خمینی رحمه الله علیه قزوین

3 معاون آموزشی و عضو گروه فلسفه دانشکده علوم انسانی دانشگاه بین المللی امام خمینی ره

4 عضو هیات علمی گروه فلسفه دانشگاه امام بین المللی خمینی ره

چکیده

ویتگنشتاین در فلسفۀ متأخر خود با طرح نظریۀ کاربـردى‌ مـعنا‌، معنای واژه را به کاربرد آن در جریان و شکل زندگی پیوند می‌دهد. از نگاه او، زبان امری عمومی و اجتماعی و زبان خصوصی امری ناممکن است. کاربرد زبان در قالب بازی‌های زبانی صورت می‌گیرد و کاربرد بازی‌های زبانی خود، انواع گوناگون صورت‌های زندگی را شکل می‌دهد. صورت‌های زندگی پیوندی با ساختار حیات اجتماعی انسان دارند. در این نوشتار می‌کوشیم نسبت میان کاربرد واژه‌ها و صورت­های زندگی را بحث کنیم و نشان دهیم که چگونه کاربرد واژه‌ها، یک بازی زبانی را شکل می‌دهد و چه نسبتی میان بازی‌های زبانی و صورت‌های زندگی وجود دارد. همچنین در این مقاله به بررسی نسبت میان صورت‌های زندگی و تاریخ طبیعی انسان از یک سو و زندگی اجتماعی انسان از سوی دیگر خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد اگرچه پیوند میان این عناصر پذیرفتنی است، اما نمی‌توان آن را به‌طور مطلق تأیید کرد؛ زیرا تغییرات در هر یک از اینها لزوماً متناظر با تغییر در عناصر دیگر نیست.

کلیدواژه‌ها


  1. جوادی، محسن؛ مسئلۀ باید و هست؛ قم: دفتر تبلیغات اسلامی‌حوزۀ علمیۀ قم، 1375.
  2. سرل، جان. آر؛ افعال گفتاری (جستاری در فلسفۀ زبان)؛ قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1384.
  3. فرانکنا، ویلیام کی؛ فلسفۀ اخلاق؛ ترجمۀ‌ هادی صادقی؛ قم: مؤسسۀ فرهنگی طه، 1383.
  4. Audi, Robert; Can normativity be naturalized? in Ethical Naturalism: Current Debates, Susana NuccetelliGary Seay; Cambridge University Press, 2011.
  5. BonJour,  Laurence; The Structure of Empirical Knowledge. Cambridge; Mass: Harvard University Press, 1985.
  6. Brandt, Richard B; Ethical Theory: The Problems of Normative and Critical Ethics. Englewood Cliffs; N.J: Prentice – Hall, 1959.
  7. Brandt, Richard; A Theory of Good and Right; New York: Oxford University Press, 1979.
  8. Copp, David; Morality in a natural world; Cambridge University Press, 2007.
  9. Dancy, Jonathan; Introduction to Contemporary Epistemology; Oxford: Blackwell Publishers Ltd, 1985.
  10. Edel, Abraham; “Nature and Ethics”; In Encyclopedia of Ethics, Ed by Lawrence Becker and Charlotte Becker,  London: Rutledge. Vol.2, 2001.
  11. Leplin, Jarrett; A Theory of Epistemic justification; springer, 2009.
  12. Levin, David Michael; “Some Remarks on Mill s Naturalism”; The Journal of Value Inquiry, Vol.3, N.4, 1969, pp.291-297.
  13. Mill, John sturt; Utilitarianism, Kitchener; On: Batoche Books, 2001 [1863].
  14. Miller, Alexander; An introduction to contemporary metaethics; Wiley-Blackwell, 2014.
  15. Rachels, James; "Naturalism"; in The Blackwell Guide to Ethical Theory, Hugh LaFollette, Oxford: Blackwell, 2000, pp.74-91.
  16. Sinnott – Armstrong, Walter; Moral Skepticism; Oxford, 2006.
  17. Smith, Michael; The Moral Problem; Oxford: Blackwell Publishing, 1994.
  18. Stacey Taylor, James; “Ethical Naturalism”; in
    Encyclopedia of Business Ethics and Society
    , edited by Robert W. Kolb, Vol.1, Sage, 2008.
  19. Thomson, Judith Jarvis; The Realm of Rights; Harvard University Press, 1990.
  20. West, Henry R; “Mill s Naturalism”, Journal of Value Inquiry, Vol.9, N.1, 1975, pp.67-69.