نقش معرفت­ شناختی حافظه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی

2 استاد تمام دانشگاه سراسری قم

چکیده

 
این نوشتار بر آن است به تحلیل نقش معرفت­شناختی حافظه از نگاه معرفت‌شناسان معاصر بپردازد. از میان منابع پایة معرفت و توجیه می­توان به ادراک حسی، درون­نگری، گواهی، استدلال و استنتاج اشاره کرد. دربارة اینکه حافظه یک منبع اساسی معرفت است یا نه، بحث­های زیادی صورت گرفته و از گذشته تاکنون موافقان و مخالفانی داشته است. در این رابطه، مقالة حاضر می­کوشد تا به این پرسش‌ها پاسخ دهد: آیا حافظه جزء منابع معرفتی است؟ اگر حافظه جزء منابع معرفتی باشد، آیا به ‌صورت مستقل می‌تواند مولد معرفت باشد؟ یا آنکه صرفاً یک منبع حفاظتی و نگهدارنده است؟ این جستار، ابتدا به‌طور مختصر به متافیزیک حافظه پرداخته، سپس به نقش معرفتی و جایگاه آن در معرفت‌شناسی می‌پردازد. این مقاله نشان می­دهد، حافظه نه تنها مولدگرا نیست، بلکه به نظر می­رسد نقش حفاظت‌گرایی را نیز به خوبی ایفا نمی­کند؛ با وجود این نظریة حفاظت‌گرایی از دیگر نظریه‌های رقیب، مقبول­تر است.
 


 

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1.  ابن‌سینا؛ النفس من کتاب الشفاء؛ تحقیق حسن حسن‌زاده آملی؛ قم: مکتب الاعلام الإسلامی، 1375.
  2. ـــــــ؛ الاشارات و الاتنبیهات؛ مع ‌الشرح لنصیرالدین طوسی و شرح الشرح لقطب‌الدین رازی؛ ج2، قم: نشر الکتاب، [بی‌تا].
  3. اتکینسون، ریتا ال. و دیگران؛ زمینة روان‌شناسی هلیگارد؛ ترجمة محمدتقی براهنی و دیگران؛ چ21، تهران: انتشارات رشد، 1393.
  4. آئودی، رابرت؛ معرفت­شناسی؛ ترجمة علی‌اکبر احمدی؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی، 1394.
  5. پویمن، لوییز؛ معرفت­شناسی؛ ترجمة رضا محمدزاده؛ تهران: دانشگاه امام صادق†، 1387.
  6. حسین­زاده، محمدحسین؛ «حواس باطنی از منظر معرفت‌شناسی»، معرفت فلسفی، ش12، زمستان 1385، ص65-108.
  7. شمس، منصور؛ آشنایی با معرفت‌شناسی؛ تهران: طرح نقد، 1395.
  8. شیرازی، محمدبن صدرالدین؛ الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة؛ بیروت: دار إحیاء التراث العربی‌، 1981م.
  9. کاکایی، قاسم و حسن رهبر؛ «درون‌نگری، گواهی و حافظه در نظام فلسفی ملاصدرا و دکارت»؛ مجله فلسفه و کلام اسلامی، ش2، پاییز و زمستان 1391، ص101-120.
  10. نجاتی، محمد و مهدی اکبری؛ «تبیین وجودی و معرفتی قوة حافظه در فلسفة اسلامی»؛ معرفت فلسفی، ش37، فروردین 1391، ص67-80.
    1. Audi, Robert; The Cambridge dictionary of philosophy; New York: Cambridge University Press, 1999.
    2. Bernecker, Sven; "Memory Knowledge"; in The Routledge Companian to epistemology, ed.  Sven Bernecker and Duncan Pritchard; New York: Routledge, 2011, pp.326-335.
    3. BonJour, Laurence; Epistemology:Classic Problems and Contemporary Responses; London: Rowman & Littlefield Publishers, Inc., 2010.
    4. Frise, Matthew; "Preservationisim in the epistemology of Memory"; The Philosophical Quarterly, Vol.67, Issue268, 2017, pp.486-507.
    5. ـــــــ ; The Epistemology of Memory: Evidentialism Meets Cognitive Psychology; Rochester, New York: University of Rochester, 2015.
    6. Goldman, Alvin I; "Toward a Synthesis of Reliabilism and Evidentialism? Or Evidentialism’s Troubles, Reliabilism’s Rescue Package"; in Evidentialism and its Discontents, ed. Trent Dougherty; Oxford:Oxford University Press, 2012.
    7. Harman, Gilbert; Change in view principles of reasoning; Cambridge, Massachusetts, and London: The MIT Press MIT Press, 1986.
    8. Huemer, Michael; "The problem of Memory knowledge"; Pacific Philosophical Quarterly, Vol.80, California: University of Southern California and Blackwell Publishers Ltd., 1999, pp.346-357.
    9. Hume, D.; A Treatise of Human Nature; ed. L.A. Selby Bigge; 2nd edn, Oxford: Oxford University Press, 1978.
    10. Martin, C. B. & Max Deutscher; "Remembering"; The Philosophical Review, Vol.75, 1966, pp.161-196.
    11. Madison, B.J.C; "Internalism v.s. Externalism in the Epistemology of Memory"; in The Routledge Handbook of Philosophy of Memory, ed. Sven Bernecker & Kourken Michaelian; New York: Routledge, 2017, pp.283-295.
    12.   McGrath, Matthew; "Memory and Epistemic Conservatism"; Synthese, Vol.157, Springer, 2007, pp.1-24.
    13. Moon, Andrew; "Remembering entails knowing", Synthese, Vol.190, Issue14, September 2013, pp.2717-2729.
    14. Ojong, Kyrian A & Ibrahim A Adekunle; "The place of memory in epistemology"; American Journal of Social, Issues & Humanities, Vol.2, 2012, pp.57-64.
    15. Pollack, John & Joseph Gruz; Contemprorary theories of knowledge; Maryland: Rowman & Littlefield Publishers, 1993.
    16. Proudfoot, Michael & A. R. Lacey; The Routledge Dictionary of Philosophy; London: Routledge Taylor & Francis e-Library, 2010.
    17. Salvaggio, Mary; "The justification of reconstructive and reproductive memory beliefs"; Philosophical Studies, Vol.175, 2017, pp.1-15.
    18. Senor, Thomas D; "Epistemological Problems of Memory, from";https://plato.stanford.edu/entries/memory-episprob/, 2009, availabale at: 2018/1/20
    19. Shoemaker, Sydney; "Memory"; in The Encyclopedia of Philosophy, ed. P.Edwards; Vol.5, New York: Macmillan, 1967, pp.265–274.
    20. Tulving, Endel & Cralik Fergue L.M; "Concepts of Memory"; inThe Oxford Handbook of Memory, ed. Fergus I. M. Craik; New York: Oxford University Press, 2000, pp.33-44.

 

 

 

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار