استادیار گروه قرآنپژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
چکیده
دربارۀ اعتبار گزارههای قرآن کریم، بهویژه گزارههای سیاسی آن، دو مسئلة ثبوتی و اثباتی مطرح است: آیا این گزارهها معتبرند و ارزش معرفتی دارند؟ در صورت معتبربودن، آیا سنجههایی برای شناخت ارزش معرفتیشان داریم؟ موضوع مقاله بحث ثبوتی «ملاک اعتبار و قابلیت صدق» این گزاره است و بحث اثباتی مبتنی بر آن پاسخ مییابد. در این مقاله نخست ملاک اعتبار گزارههای گفتهشده معرفی میشود، سپس به این پرسش، پاسخ داده میشود آیا این گزارهها، واقعنمایی و واقعمندی دارند؟ آنگاه برای اینکه روشن شود همخوانی معارف سیاسی قرآن با واقع چه میزان است، سه رویکرد معتبرنبودن ارزش معرفت بهدستآمده از ظواهر قرآن، نسبیت ارزش معرفت حاصل از آن و انطباق حداکثری در عین مخطئهبودن بررسی میشود.
مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1374.
ملکیان، مصطفی؛ سنت و سکولاریسم؛ تهران: مؤسسۀ فرهنگی صراط، 1381.
موسوی خمینی، روحالله؛ ولایت فقیه (حکومت اسلامی)؛ تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1373.
میراحمدی، منصور؛ «سکولاریسم اسلامی و مبانی معرفتشناختی آن»؛ علوم سیاسی، ش۳۲، زمستان 1384، ص145-164.
میرباقری، سیدمهدی؛ جهتداری علوم از منظر معرفتشناختی؛ تحقیق و تنظیم کتاب دفتر جنبش نرمافزاری و توسعۀ علوم اسلامی؛ قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1390.