ORIGINAL_ARTICLE
«فهم شبکه ای معنا»به مثابه زیرساخت زبانی برای فهم گزارههای نقلی اعم از توصیفی و تجویزی
با توجه به مبنای هستی شناختی و معرفت شناختیِ «پارادایم شبکه ای» که زیرساخت شکل گیری «معنا» است، معانی دارای وجود استقلالی از فاعل شناسا و قابل کشف و دارای ابعاد، سطوح، لایه ها و زوایای مختلف، هم در اصل وجودشان و هم در ظهور و بروزشان هستند و تلاش تمام فاعلهای شناسا، برای کشف حداکثری از «معنای پدیده یا نشانه یا متن» است. آیا روش موجّه برای این کشف وجود دارد؟ فرضیه مؤلف در پاسخ به این مسئله چنین است: «روش فهم شبکه ای که مبتنی بر گسترۀ شبکۀ هستی و معادلات ارتباطی در این شبکه است، روش موجه برای کشف حداکثری از معانی است». مقصود از «شبکه هستی» در این زمینه، نقشه روابط کل پدیده ها و مفاهیم دال بر آنها با یکدیگر است و مقصود از «معادلات ارتباطی در شبکه هستی»، برایندگیری از کمّ و کیف روابط میان پدیده ها و مفاهیم برای ایجاد یک تغییر است. در این روش از سه ابزار تحلیلی به طور خاص استفاده می شود: «علل اربع»، «مقولات عشر» و «مقومات سته حرکت». این سه ابزارِ راهبردی، مسئولیت تجزیه پدیده ها و مفاهیم به اجزا و روابطشان و سپس ترکیب آنها برای دستیابی به اثر و مفهوم جدید را به عهده دارند. این ابزارهای فلسفی با قرائت حکمت متعالیه، در تمام پدیده های فردی و جمعی، ذهنی، روحی و رفتاری، مُلکی و ملکوتی، حقیقی و اعتباری (بر اساس منشأ اعتبار یا انتزاعشان) کارایی دارند و می توانند در کشف مراد جدی گزاره های نقلی اعم از توصیفی و تجویزی استفاده شوند.
https://zehn.iict.ac.ir/article_248550_021225a641b6972010680d0afda96e29.pdf
2021-12-22
5
29
فهم متن
فهم شبکه ای
ابزارهای تحلیل متن
شبکه قرائن
عبدالحمید
واسطی
hvaseti@yahoo.com
1
هیات علمی گروه منطق فهم دین / پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
AUTHOR
ایزوتسو، توشیهیکو؛ خدا و انسان در قرآن؛ ترجمه آرام احمد؛ تهران: شرکت سهامی انتشار، 1361.
1
ایمان، محمدتقی؛ مبانی پارادایمی: روشهای کمی و کیفی تحقیق در علوم انسانی؛ قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1388.
2
بابایی، علیاکبر، غلامعلی عزیزی و مجتبی روحانی راد؛ روششناسی تفسیر قرآن؛ تهران: انتشارات سمت، 1392.
3
بوعلی سینا، حسین؛ الاشارات و التنبیهات؛ قم: نشر البلاغه، 1375.
4
پاکتچی، احمد؛ روش تحقیق با تکیه بر حوزه علوم قرآن و حدیث؛ تهران: دانشگاه امام صادق ، 1393.
5
حسنی، سیدحمیدرضا؛ عوامل فهم متن؛ تهران: انتشارات هرمس، 1393.
6
حمیدیزاده، محمدرضا؛ پویاییهای سیستم؛ تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 1379.
7
رجبی، محمود؛ «روششناسی فهم متون دینی»، فصلنامه معرفت؛ ش24، 1388.
8
رستگار مقدم، هادی؛ روش فهم متن؛قم: بوستان کتاب، 1389.
9
ساجدی، ابوالفضل؛ زبان دین و قرآن؛ قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، 1383.
10
طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ نهایة الحکمه؛قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه، [بیتا].
11
عبودیت، عبدالرسول؛ درآمدی بر نظام حکمت صدرایی؛ تهران: سمت، 1392.
12
عمید، حسن؛ فرهنگ لغت فارسی؛ تهران: انتشارات امیرکبیر، 1355.
13
فیاضی، مسعود؛ درآمدی بر نظریه فهم متن؛ قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1398.
14
قائمینیا، علیرضا؛ بیولوژی نص؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1389.
15
ـــــ؛ معناشناسی شناختی قرآن؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1390.
16
کوهن، توماس؛ ساختار انقلابهای علمی؛ ترجمه زیباکلام سعید؛ تهران: انتشارات سمت، 1389.
17
کیاشمشکی، ابوالفضل؛ «هرمنوتیک متن، تأویل و روششناسی فهم قرآن»، مجله حوزه و پژوهش؛ ش19-20، 1383.
18
مددی، سیداحمد؛ «علم اصول و دانشهای زبانی»، فصلنامه نقد و نظر؛ ش37-38، 1384.
19
ملکیان، مصطفی؛ «گفتگوهای فلسفه فقه»، مجموعه گفتگوهای فلسفه فقه؛ قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1377.
20
مجموعه مؤلفان؛ موسوعة مصطلحات علم المنطق عند العرب؛ بیروت: مکتبه لبنان، 1996م.
21
واعظی، احمد؛ درآمدی بر هرمنوتیک؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1380.
22
ـــــ؛ نظریه تفسیر متن؛ قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1390.
23
واسطی، عبدالحمید؛ اجتهاد تمدنی: چیستی چرایی چگونگی؛ قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1398.
24
ـــــ؛ «پارادایم شبکهای»، مجله حکمت اسلامی؛ سال6، ش4، 1399.
25
ـــــ؛ «روش تحقیق شبکهای»، ذهن؛ ش81، 1399.
26
ORIGINAL_ARTICLE
علامه طباطبایی و الزامات اعتباری بودن علوم انسانی
نظریه اعتباریات علامه طباطبایی چالشهای فراوانی را میان اندیشمندان برانگیخته است. از جمله این مباحث بررسی نظریه اعتباریات در علوم انسانی است. با فرض اعتباریدانستن علوم انسانی، تفصیل در طبقهبندی علوم، نسبیت و انشاییبودن گزارههای علوم انسانی و همچنین نفی رابطه تولیدی بین گزارههای حقیقی و اعتباری و جدلیبودن علوم اعتباری از جمله مواردی است که گمان میشود از لوازم اعتباریدانستن این گونه از علوم باشد. نوشتار حاضر تلاش کرده است با استفاده از روش کتابخانهای در گردآوری اطلاعات و روش توصیفی تحلیلی در استنتاج دیدگاه، پنج نکته فوق را در قالب عدم سریان احکام ادراکات اعتباری به ادراکات حقیقی مورد واکاوی قرار دهد. تبیین نگاه علامه نسبت به موارد فوقالذکر و همچنین داوری در پذیرش یا عدم پذیرش این الزامات از نتایج این مقال میباشد
https://zehn.iict.ac.ir/article_248552_4e5f31628778406a8d72ab482c1b2440.pdf
2021-12-22
31
64
علوم انسانی
علوم اعتباری
ادراکات حقیقی
طبقهبندی علوم
جدلیبودن علوم انسانی
نسبیبودن علوم انسانی
نفی رابطه تولیدی
قاسم
ترخان
tarkhan86@gmail.com
1
دانشیار گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
AUTHOR
ابنسینا؛ الشفاء ـ الإلهیات؛ تصحیح سعید زائد ـ الاب قنواتی؛ قم: مرعشی نجفی، 1404ق.
1
ـــــ؛ تسع رسائل فی الحکمة و الطبیعیات؛ چ2، قاهره: دارالعرب، 1326ق.
2
ارسطو؛ مابعدالطبیعه (متافیزیک)؛ ترجمه محمدحسن لطفی؛ چ1، تهران: انتشارات طرح نو، 1378.
3
آخوند خراسانی؛ محمدکاظم؛ کفایة الأصول؛ بیروت: آلالبیت ، 1429ق.
4
بستان، حسین؛ گامی به سوی علم دینی، ج2، چ1، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1390.
5
ترخان، قاسم؛ درآمدی بر مبانی کلامی علم دینی؛ چ1، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1396.
6
پایا، علی و علیرضا منصوری؛ «رابطه فلسفی علوم انسانی و تکنولوژی»، روش شناسی علوم انسانی؛ ش99، 1398، ص33 –
7
جوادی آملی، عبدالله؛ شریعت در آیینه معرفت؛ چ2، قم: مرکز نشر فرهنگی رجاء، 1373.
8
ـــــ؛ رحیق مختوم؛ ج1، قم: اسراء، 1375.
9
ـــــ؛ سرچشمه اندیشه؛ ج4، عباس رحیمیان محقق؛ چ2، قم: نشر اسراء، 1386.
10
ـــــ؛ عین نضاخ (تحریر تمهید القواعد)؛ تحقیق حمید پارسانیا؛ چ1، قم: اسراء، 1387.
11
خسروپناه، عبدالحسین؛ «معناشناسی گزارههای دینی»، کلام اسلامی؛ دوره 21، ش83، پاییز 1391، ص9-24.
12
خمینی، سیدروحالله؛ جواهر الاصول؛ تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1376.
13
رشاد، علیاکبر؛ «منطق طبقهبندی علوم»، ذهن؛ س17، ش65، 1395، ص5-28.
14
سبحانی، جعفر؛ رسالة فی التحسین و التقبیح؛ قم: مؤسسة الامام الصادق، 1420ق.
15
ـــــ؛ تهذیبالاصول؛ قم: دار الفکر، 1367.
16
سروش، عبدالکریم؛ تفرج صنع؛ چ3، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط، 1373.
17
سلیمانی امیری، عسکری؛ منطق و شناختشناسی از نظر آیتالله مصباح یزدی؛ قم: مؤسسه امام خمینی، 1388.
18
شریفی، احمدحسین؛ خوب چیست، بد کدام است؛ قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1388.
19
ـــــ؛ مبانی علوم انسانی اسلامی؛ چ2، قم: انتشارات آفتاب توسعه، 1394.
20
صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم؛ الحکمه المتعالیه؛ با حاشیه علامه طباطبائى؛ چ1، قم: مکتبة المصطفوی، 1368.
21
طاهری، جلالالدین؛ المحاضرات (مباحث فی اصول الفقه)؛ اصفهان: انتشارات مبارک، 1382.
22
طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ حاشیة الکفایه؛ قم: بنیاد فکری استاد علامه سید محمدحسین طباطبایی، 1368ق.
23
ـــــ؛ اصول فلسفه رئالیسم؛ چ2، قم: مؤسسه بوستان کتاب، 1387، الف.
24
ـــــ؛ اصول فلسفه و روش رئالیسم؛ چ2، تهران: انتشارات صدرا، 1364.
25
ـــــ؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ چ2، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، 1390ق.
26
ـــــ؛ نهایة الحکمة؛ تصـحیح و تعلیقـات غلامرضا فیاضی؛ چ4، قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1386.
27
ـــــ؛ نهایة الحکمة؛ چ12، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1416ق.
28
ـــــ؛ برهان؛ چ2، قم: مؤسسه بوستان کتاب، 1387، ب.
29
عراقی، آقا ضیاء الدین؛ نهایة الافکار؛ قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة ]بیتا[.
30
فارابی، محمد بن محمد؛ احصاء العلوم؛ شارح علی بوملحم؛ بیروت: دار و مکتبة الهلال، 1996م.
31
فروند، ژولین؛ نظریههای مربوط به علوم انسانی؛ ترجمه علیمحمد کاردان؛ چ2، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1372.
32
عابدی شاهرودی، علی؛ «شرح و نقد نظریه اعتباریات»، پژوهشهای اصولی، ش18، 1392، ص7-40.
33
لاریجانی، محمدصادق؛ جزوه درسی فلسفه اخلاق؛ قم: مرکز تربیت مدرس قم، ]بیتا[.
34
ـــــ؛ «استدلال در اعتباریات»، فصلنامه دانشگاه قم؛ ش24، 1384.
35
مصباح یزدی، محمدتقی؛ آموزش فلسفه؛ چ4، تهران: مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر، 1383.
36
ـــــ؛ پیش نیازهای مدیریت اسلامی؛ تحقیق و نگارش غلامرضا متقیفر؛ چ3، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1381، الف.
37
ـــــ؛ فلسفه اخلاق؛ تحقیق و نگارش احمدحسین شریفی؛ چ1، قم: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1381، ب.
38
مطهری، مرتضی؛ مجموعه آثار؛ ج13، چ2، تهران: صدرا، 1374.
39
ـــــ؛ مجموعه آثار؛ ج15، چ7، تهران: صدرا، 1390.
40
ـــــ؛ مجموعه آثار؛ ج2، چ11، تهران: صدرا، 1383.
41
ـــــ؛ مجموعه آثار؛ ج3، چ10، تهران: صدرا، 1382.
42
ـــــ؛ مجموعه آثار؛ ج6، چ10، تهران: صدرا، 1383.
43
معلمی، حسن؛ فلسفه اخلاق؛ چ1، قم: انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی، 1384.
44
وبر، ماکس؛ روششناسی علوم اجتماعی؛ ترجمه حسن چاوشیان؛ تهران: نشر مرکز، 1382.
45
یزدانیمقدم، احمدرضا؛ «حسن و قبح و مسئله عدالت از دیدگاه علامه طباطبایی»، علوم سیاسی؛ ش50، 1389.
46
ORIGINAL_ARTICLE
نقش تمثیل در شکل گیریِ الگوهای علمی
بر خلاف تصور پیشینیان درباره تمثیل و تلقی ِعدم اعتبار آن به لحاظ منطقی، تمثیل از جایگاه ویژهای در علم و بسط نظریات علمی برخوردار است. این مقاله، تحلیلی است بر نقش تمثیلها به عنوان مهمترین عامل کشفِ الگوهای علمی بر مبنای مطالعات نظریِ فیلسوفان و نتایج تجربیِ علوم شناختی. الگو علمی سیستم هدفمندی است که یک بخش یا حوزهای منتخب از یک نظریه را تفسیر میکند. بیشتر الگوها بر مبنای تمثیل پدید میآیند؛ یعنی با بهکارگیری تمثیل، بینشهای جدید و راهحلهای احتمالی برای حل مسائل مربوط به الگوسازی ایجاد میشود. بنابراین پیشرفت و توسعه الگوهای علمی و به تبع آن نظریات علمی در گرو کاربست تمثیل است؛ زیرا دانشمندان در محدوده ذهن خود برای کشف الگوها از انواع تمثیل استفاده میکنند. کاربست تمثیل در الگوها و توسعه نظریات علمی را از چند نظر میتوان تحلیل و بررسی کرد: نخست، مرتبطسازی نظریات و قوانین مشاهدهشده؛ زیرا دانشمندان برای غلبه بر شکاف بین نظریه و مشاهدات نیاز به تمثیل دارند. دوم، قدرت پیشبینی در نظریات علمی است که بدون تمثیل مادی نمیتوان مبنایی خردپسند برای پیشبینی فراهم کرد. سوم، نقشآفرینی تمثیلهای ریاضیاتی در الگوسازیِ علمی است که بیانگر تأثیر مستقیم این تمثیلها بر الگو پدیده های خود است. چهارم، نقش تمثیلها در مقام کشف و توجیه به منظور فهم درست جایگاه تمثیل در الگوها و گسترش نظریات در علم.
https://zehn.iict.ac.ir/article_248557_1f1ba1cddff60773f2bd9e1d17d4b2fd.pdf
2021-12-22
65
93
روششناسی
تمثیل
الگو
الگوهای تمثیلی
کشف علمی
احمد
عبادی
a.ebadi@ahl.ui.ac.ir
1
دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
بهزاد
بخشی پور
behzad1371@ahl.ui.ac.ir
2
فلسفه/ دانشکده الهیات/دانشگاه اصفهان
AUTHOR
سروش، عبدالکریم، علمشناسی فلسفی: گفتارهایی فلسفه علوم طبیعی؛ چ2، تهران: صراط، 1388.
1
عبادی، احمد، «نقش هستیشناسی شهودی، ساختمندی و تمثیل در تخیل خلاق علمی»، نقد و نظر؛ ش93، 1398، ص101-126.
2
صمدی، هادی، «نقش تمثیل و الگو در نظریههای تکامل فرهنگی: مطالعه موردی میمتیک»، فلسفه علم؛ دوره 10، ش19، 1399، ص237-257.
3
Achinstein, Peter; Concepts of Science: A Philosophical Analysis; Baltimore, MD: Johns Hopkins Press, 1968.
4
Achinstein, Peter; “Variety and Analogy in Confirmation theory”, Philosophy of Science; Vol.30, 1963.
5
Black, Max; Models and Metaphors: Studies in Language and Philosophy; Ithaca, NY: Cornell University Press, 1962.
6
Bailer-Jones, D. M.; “Models, Metaphors and Analogies”, in machamer, P. and Silberstein, M. (Ed.); the Blackwell Guide to the philosophy of science, Oxford: B:ackwell Publisher, 2002.
7
Copi, I. and C. Cohen; Introduction to Logic; 12th edition, Upper Saddle River, New Jersey: Prentice-Hall, 2005.
8
Campbell, N. R.; Foundations of Science (formerly titled Physics, the Elements); New York: Dover Publications, 1957.
9
Daniela M. Bailer-Jones; Scientific Models in philosophy of Science; University of Pittsburgh Press, 2009.
10
Gentner, D.; Are Cientific Analogies Metaphors? In D. S. Miall, 1982.
11
Gentner, D. and A. B. Markman; Structure mapping in analogy and similarity; American Psychologist, 1997.
12
Gentner, D. and D. Gentner; Flowing waters and teeming crowds: Mental models of electricity; In D. Gentner and A. L. Stevens, eds.; Mental Models, 1983.
13
Hesse, M. H.; “Analogy and Conformation theory”, Philosophy of science; Vol.31, 1964.
14
Hesse, M.; Models in physics; British Journal for the Philosophy of Science, 1953.
15
Herschel, J. F. W.; A Preliminary Discourse on the Study of Natural Philosophy; Chicago: University of Chicago Press, 1987.
16
Holyoak, and B. N. Kokinov, eds; The Analogical Mind: Perspectives from Cognitive Science; Cambridge: MIT Pres, 1995.
17
James, William; The Principles of Psychology; 2 vols, Dover Publications, 1890.
18
Notre Dame; Models and Analogies in Science; Indiana: University of Press, 1966.
19
Nagel, E.; The Structure of Science; Indianapolis, Indiana: Hackett Publishing Company, 1979.
20
North, J. D.; Science and analogy; In M. D. Grmek, R. S. Cohen, and G. Cimino, eds., On Scientific Discovery. Boston Studies in the Philosophy of Science. Dordrecht: D. Reidel Publishing Company. ed.,Metaphor: Problems and Perspectives. Sussex: The Harvester Press, 1980.
21
Priestley, J.; the History and Present State of Electricity; Vols. I and II, New York: Johnson, 1769.
22
Reichenbach; Experience and Predication; An Analysis of the Foundations and the Structure of Knowledge; Chicago: University of Chicago Press, 1938.
23
24. Shaffer, S.; Making up discovery; InM. Boden, ed, Dimensions of Creativity. Cambridge: MIT Press, 1994.
24
ORIGINAL_ARTICLE
آمیزه های استعاری و استعاره های زنجیری
یک ترکیب استعاری حاصل ادغام دو یا چند استعاره است که به صورت های متنوعی با هم ترکیب شده، استعاره های مرکب و ابراستعارهها را تشکیل میدهند. هدف این پژوهش، معرفی انواع این ترکیبهای استعاری و بررسی و مقایسۀ سازوکار مفهوم سازی در آنهاست. به این منظور استعارۀ اولیه و مرکّب را به عنوان مقدمه معرفی و سپس انواع آمیزه های استعاری و استعاره های زنجیری را بررسی میکنیم. آمیزۀ استعاری حاصل ادغام غیر زنجیری استعاره های اولیه است؛ حال آنکه در استعارۀ زنجیری استعاره های تشکیل دهنده طوری به هم زنجیر شدهاند که حوزۀ مقصد استعارۀ اول، حوزۀ مبدأ استعارۀ بعدی است. بررسی این استعاره ها نشان می دهد چهار سازوکار مختلف در شکل گیری این ترکیبهای استعاری نقش دارند که هر یک منجر به نوعی مفهوم سازی چندوجهی می شود و هر وجه آن مربوط به یکی از ریزاستعاره های تشکیل دهنده است. با توجه به اهمیّت مفهوم سازی چندوجهی، شناسایی و تعیین ماهیت ترکیبهای استعاری جهت انتقال کامل مفهوم در فرایند ترجمه از زبان مبدأ به زبان مقصد امری ضروری است.
https://zehn.iict.ac.ir/article_248559_c14e76a5c06f11ecad94393e4c49d499.pdf
2021-12-22
95
124
استعارۀ اولیه
استعاره مرکّب
آمیزۀ استعاری
استعارۀ زنجیری
مفهوم سازی چندوجهی
سکینه
نویدی باغی
s_navidib@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
علی
ایزانلو
aliizanloo@um.ac.ir
2
استادیار گروه زبانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
علیرضا
قائمی نیا
qaeminia@yahoo.com
3
دانشیار گروه معرفت شناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
AUTHOR
علیرضا
آزاد
alirezaazad@um.ac.ir
4
گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
اشکوری، محمد بن علی؛ تفسیر شریف لاهیجی؛ ج3، تهران: دفتر نشر داد، 1373.
1
روشن، بلقیس و لیلا اردبیلی؛ مقدمهای بر معناشناسی شناختی؛ تهران: علم، 1392.
2
شمیسا، سیروس؛ بیان؛ تهران: انتشارات میترا، 1387.
3
طباطبایی، محمدحسین؛ ترجمه تفسیر المیزان؛ ترجمۀ محمدباقر موسوی؛ ج15 و 17، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، 1374.
4
طبرسی، فضل بن حسن؛ ترجمه تفسیر مجمع البیان؛ ترجمۀ حسین نوری همدانی؛ ج1، تهران: فراهانی، [بیتا].
5
ـــــ؛ ترجمۀ تفسیر جامع الجوامع؛ ترجمۀ اکبر غفوری؛ ج5، مشهد: آستان قدس رضوی، 1375.
6
عضیمه، صالح؛ معناشناسی واژگان قرآن؛ ترجمۀ حسین سیدی؛ مشهد: آستان قدس رضوی، 1380.
7
مرکز فرهنگ و معارف قرآن؛ دایرةالمعارف قرآن کریم؛ ج2، قم: بوستان کتاب قم، 1382.
8
مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ ج19، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1371.
9
Barcelona, Antonio; Metaphor and metonymy at the crossroads; Berlin, New York: Mouton de Gruyter, 2003.
10
Evans, Vyvyan; A glossary of cognitive linguistics; Edinburgh: Edinburgh University Press, 2007.
11
Geeraerts, Dirk; “The interaction of metaphor and metonymy in composite expressions”, In Rene Dirven & Ralf Pörings (eds); Metaphor and metonymy in comparison and contrast; Berlin & New York: Mouton de Gruyter, 2003, pp.435–465.
12
Gibbs, Raymond W.; Mixing Metaphor; Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins, 2016.
13
Goossens, Louis; “Metaphtonymy: the interaction of metaphor and metonymy in expressions for linguistic action”, Cognitive Linguistics; 1(3), pp.323–342, 1990, available in: Doi: https://doi.org/10.1515/cogl.1990.1.3.323.
14
_____; “Metaphtonymy: the interaction of metaphor and metonymy in expressions for linguistic action” [revised version], In Rene Dirven & Ralf Pörings (eds); Metaphor and metonymy in comparison and contrast; Berlin & New York: Mouton de Gruyter, 2003, pp.349–378.
15
Grady, Joseph; Foundations of meaning: primary metaphors and primary scenes; Unpublished D. dissertation. Department of Linguistics, University of California at Berkeley, 1997a.
16
_____; “THEORIES ARE BUILDINGS Revisited”, Cognitive Linguistics; 8, 1997b, pp.267-290, available in: Doi: https://doi.org/10.1515/cogl.1997.8.4.267.
17
Grady, Joseph, Sarah Taub & Pamela Morgan; “Primitive and compound metaphors”, In Adele Goldberg (ed.); Conceptual structure, discourse, and language; Stanford, CA: Center for the Study of Language and Information, 1996, pp.177-187.
18
Kövecses, Zoltán; Emotion concepts; Berlin, Germany and New York, NY: Springer-Verlag, 1990.
19
_____; Metaphor in Culture: Universality and Variation; Cambridge: Cambridge University Press, 2005.
20
Lakoff, George & Mark Johnson; Metaphors we live by; Chicago, IL: University of Chicago Press, 1980.
21
_____; Philosophy in the flesh; New York: Basic Books, 1999.
22
Miró-Sastre, Ignasi; “Combining metaphors: from metaphoric amalgams to binary systems”, Australian Journal of Linguistics; 38(1), 2018, pp.81-104, available in: Doi:https://doi.org/10.1080/07268602.2018.1393860
23
Navidi-Baghi, Sakineh, Izanloo, Ali, Qaeminia, Alireza, & Azad, Alireza; “Metaphoric chains: Single-ground versus double-ground chains”, Review of Cognitive Linguistics; 2021, 19(2), pp. 273-298.
24
Reddy, Michael J.; “The Conduit Metaphor”, In Andrew Ortony (ed.); Metaphor and thought; Cambridge: Cambridge University Press, 1979, pp.284-324.
25
Ruiz de Mendoza Ibáñez, Francisco José; “Cross-linguistic analysis, second language teaching and cognitive semantics: The case of Spanish diminutives and reflexive constructions”, In Sabine de Knop & Teun de Rycker (eds.); Cognitive approaches to pedagogical grammar: A volume in honour of René Dirven; Berlin / New York: Mouton de Gruyter, 2008, pp.121-153.
26
_____; “Metaphor and other cognitive operations in interaction: from basicity to complexity”, In Beate Hampe (ed.); Metaphor: embodied cognition, and discourse; Cambridge: Cambridge University Press, 2017, pp.138–159.
27
Ruiz de Mendoza Ibáñez, Francisco José & Alicia Galera-Masegosa; “Going beyond metaphtonymy: metaphoric and metonymic complexes in phrasal verb interpretation”, Language Value; 3(1), 2011, pp.1–29, available in: Doi: 6035/LanguageV.2011.3.2.
28
_____; “Metaphoric and metonymic complexes in phrasal verb interpretation: metaphoric chains”, In Bárbara Eizaga (ed.); Studies in linguistics and cognition; Bern, Switzerland: Peter Lang Verlag, 2012, pp.157–185.
29
_____; Cognitive modeling: A linguistic perspective; Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins, 2014.
30
Ruiz de Mendoza Ibáñez, Francisco José & Ricardo Mairal; “Constraints on syntactic alternation: lexical-constructional subsumption in the lexical constructional Model”, In Pilar Guerrero (ed.); Morphosyntactic alternations in English. Functional and cognitive perspectives; London & Oakville: Equinox, 2011, pp.62–82.
31
Talmy, Leonard; “Force dynamics in language and cognition”, Cognitive Science; 12, 1988, pp.49–100.
32
Yu, Ning; “Metaphor from Body and Culture”, In Raymond W. Gibbs Jr. (Ed.); The Cambridge handbook of metaphor and thought; New York, NY, US: Cambridge University Press, 2008, pp.247-261.
33
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی آلزایمر بر اساس مبانی معرفت شناختی و انسان شناختی ملاصدرا
هدف این پژوهش واکاوی آلزایمر بر اساس مبانی معرفتشناختی و انسانشناختی ملاصدراست. بدین منظور به کمک بررسی کتابخانهای به منابع دست اول روانشناختی و همچنین کتابهای دست اول ملاصدرا از جمله اسفار، مفاتیح الغیب و شواهد الربوبیه مراجعه شد. یافتهها به روش توصیفی- تحلیلی بررسی و با همدیگر مقایسه گردید و نتایج ذیل به دست آمد: 1. روانشناسان به تبع الوئیس آلزایمر نورولوژیست آلمانی بیماری آلزایمر را اختلالی جسمانی مربوط به آسیبهای خاصی در مغز دانستهاند. 2. این اندیشمندان به گونهای سخن گفتهاند که جوهر اصیل تشکیلدهنده او را بدن دانستهاند. گویی انسان وجودش منحصر به همین بعد است. به همین دلیل همه بیماری آلزایمر را بر همین اساس تبیین کردهاند. 3. در مقابل از نظر ملاصدرا انسان موجودی مرکب از دو جوهر است که از آنها به نفس و بدن یاد میکند. 4. نفس جوهر اصیل و واقعیت انسان است و سلامت و بیماری روانی اساساً به آن منتسب است؛ بنابراین آلزایمر نیز به اختلالهای مربوط به نفس باز میگردد، هرچند مغز نیز به عنوان علت اعدادی میتواند در آن به سهم خود، نقش داشته باشد. 5. ماهیت آلزایمر همان نسیان است که از تغییری در نفس حاصل میشود که نمیتواند با عقل فعال ارتباط برقرار کند؛ به همین دلیل نمیتواند صور ذهنیه را به وجود آورد. 6. بنابراین ملاصدرا آلزایمر را از جنس نسیان میداند که ریشه نفسی جسمی دارد. این پژوهش این نتیجه عملی را در بر دارد که پژوهشگران برای بررسی آلزایمر نباید صرفاً به ریشههای بدنی اکتفا کنند؛ بلکه لازم است بیماری را در چارچوبهای نفسانی نیز بررسی کنند.
https://zehn.iict.ac.ir/article_248562_66af1ede337a81e835fd511729041c2a.pdf
2021-12-22
125
160
ملاصدرا
نسیان
ذهول
آلزایمر
محسوسات
معقولات و نفس
لیلا
نیکوئی نژاد
laile1451@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه ایلام
AUTHOR
مجید
رضائی قهنویه
m.ziaei@ilam.ac.ir
2
استادیار کروه فلسفه و کلام، دانشگاه ایلام.
LEAD_AUTHOR
رضا
رضازاده
r.rezazadeh@ilam.ac.ir
3
دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه ایلام
AUTHOR
احمدیانعطاری، محمدمهدی؛ «بررسی اثر تعدادی از گیاهان مسخن ضد نسیان مورد استفاده در طب سنتی ایران بر حافظه و یادگیری در مدل هایپوترمیک موش صحرایی»؛ رساله دکتری با راهنمایی دکتر محمود مصدق؛ مشهد: دانشکده طب ایرانی و مکمل، 1393.
1
اردبیلی، سیدعبدالغنی؛ تقریرات فلسفه امام خمینی (ره)؛ ج3، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1392.
2
افلاطون؛ دوره کامل آثار افلاطون؛ ج3، ترجمه محمدحسن لطفی؛ تهران: انتشارات خوارزمی، 1367.
3
بیات، محمدحسین؛ «حقیقت علم و اتحاد عاقل به معقول از دیدگاه ملاصدرا و دیگر متفکران اسلامی»؛ مجله متنپژوهی ادبی؛ ش21، 1383.
4
بهمنیار بن مرزبان؛ التحصیل؛ با تصحیح و مقدمه مرتضی مطهری؛ چ2، تهران: دانشگاه تهران، 1375.
5
پارسا، ناصر؛ «بیماری آلزایمر: معضل پزشکی در قرن بیستویکم»، مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک؛ ش2، 1390.
6
پسندمژده، هدی، فاطمه علیپور و مریم برهانی حقیقی؛ «بیماری آلزایمر: پیشینه، وضعیت حال و آینده»، مجله شفای خاتم؛ ش3، 1395.
7
جوادی آملی، عبداله؛ رحیق مختوم؛ ج1-4، قم: اسراء، 1386.
8
دهخدا، علیاکبر؛ لغتنامه؛ ج12 و 30، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1373.
9
دادفر، فرشته و دیگران؛ دمانس آلزایمر: جنبههای زیستی عصب روانشناختی؛ تهران: بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی خاتم الانبیاء، 1393.
10
فدایی، فربد و زهرا نیکنام؛ «بیماری آلزایمر: دیروز، امروز، فردا»، فصلنامه سالمند؛ ش3، 1386، ص158-165.
11
شیرازی، صدرالدین محمد بن ابراهیم؛ الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعه؛ ترجمه محمد خواجوی؛ ج8، تهران: مولی، 1378.
12
ـــــ؛ الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، با اشراف سید محمد خامنهای؛ ج3، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1383.
13
ـــــ؛ الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة؛ ج1، 3، 7 و 9، بیروت: دار احیاء التراث، 1981م.
14
ـــــ؛ الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة؛ تصحیح و تعلیق از سیدجلالالدین آشتیانى؛ مشهد: المرکز الجامعى للنشر، 1360.
15
ـــــ؛ المبدأ و المعاد؛ ترجمه و شرح جعفر شاهنظری؛ ج2، قم: انتشارات دانشگاه قم، 1390.
16
ـــــ؛ المبدأ و المعاد؛ تصحیح سیدجلالالدین آشتیانى؛ تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1354.
17
ـــــ؛ المبدأ و المعاد؛ ج2، تصحیح، تحقیق و مقدمه محمد ذبیحی و جعفر شاهنظری، به اشراف سید محمد خامنهای؛ تهران: انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1381.
18
ـــــ؛ مفاتیح الغیب؛ مقدمه و تصحیح محمد خواجوى؛ تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگى، 1363.
19
الفراهیدی، خلیل بن احمد؛ العین؛ تحقیق مهدی المخزومی و ابراهیم السامرائی، تصحیح اسعد الطیب؛ قم: اسوه، ۱۳۸۳.
20
گراهام، رابرت بی؛ روان شناسی فیزیولوژیک؛ ترجمه علیرضا رضایی و علی اکبر صارمی؛ مشهد: شرکت بهنشر، 1380.
21
میرداماد، محمد باقر؛ القبسات، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1367.
22
Gilgun –Sherki, Y, melamed, E. & offen, D.; "Antioxidant Treatment in Alzheimer s disease", Mol neurosci; 2003.
23
Querfurth, H. W. & La Fera, F. M.; "Alzheimer s Disease"; N Engl J Med; 2010.
24
Selkoe, D. J.; "Alzheimer s Disease: Genes, Protein and Therapy", physiol Rev; 2001.
25
Wenk, G. L.; "Neuropatologic Changes in Alzheimer s Disease: Potential Targets for Treatment", j clin psychiatry;
26
Zhang, H. Y.; "Same Causes, Same Cures, Biochem Biophys Res commun", Epub; 2006.
27
ORIGINAL_ARTICLE
معرفت شهودی و مولفه های آن براساس حکمت صدرایی
مسئله این مقاله سرشت معرفت شهودی و مؤلفههای آن بر اساس حکمت صدرایی است. معرفت شهودی به عنوان یکی از معارف مورد توجه در حکمت صدرایی است و با توجه به کاربست ویژه آن در حکمت صدرایی، شایسته بررسی است. بهره از معرفت شهودی و همچنین معرفت عقلی مقرون به سابقه است؛ اما برجستگی ملاصدرا در استفاده توأمان از آن دو گونه معرفت است و این امر موجب بنیانشدن حکمت متعالیه به عنوان نظام فلسفی منحصر در نوع خود است که معرفت شهودی را به بیان برهانی عرضه میکند. معرفت شهودی ثمره مکاشفه عارف است که از طریق تزکیه به دست میآید و خاستگاه آن -یعنی مکاشفه- از سنخ علم حضوری بوده و خطاناپذیر است، اما یافتههایش در مقام گزارش، تفسیر و داوری از سنخ معرفت حصولی بوده و خطاپذیر است. از این رو حقانیتش منوط به دو سنجه عقل و ودایع روایی (کتاب و سنت) است. ژرفای معرفت شهودی موجب اهمیت آن از حیث معرفتافزایی شده است. این امر موجب کارکرد بیبدیل معرفت شهودی در نظام صدرایی شده است. اهم این کارکردها عبارتاند از: تکوین، تکمیل، تصحیح، تثبیت و تعمیق آموزههای حکمت متعالیه. مقاله ضمن ایضاح سرشت و جایگاه معرفت شهودی در حکمت صدرایی، بر اهمیت والای آن نزد ملاصدرا اشاره میکند.
https://zehn.iict.ac.ir/article_248564_835560197f5b3cd3284d56819ea8c184.pdf
2021-12-22
157
182
معرفت شهودی
شهود
ملاصدرا
سنجه
برهان
محمدرضا
اسدی
asadi63256325@gmail.com
1
هیات علمی دانشکده ادبیات کروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی تهران
LEAD_AUTHOR
سیدهادی
رضائیان مقدم
s.h.rezaeiyan@gmail.com
2
دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
آشتیانى، سیدجلالالدین؛ شرح بر زاد المسافر صدرالمتألهین؛ چ3، قم: دفتر تبلیغات اسلامى، 1381.
1
ـــــ؛ شرح مقدمه قیصری بر فصوصالحکم؛ چ4، قم: دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم، 1375.
2
ابنترکه، صائنالدین على؛ تمهید القواعد؛ چ1، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالی، ۱۳۶۰.
3
ابنسینا، حسین بن عبدالله؛ الشفاء (الطبیعیات)؛ بتصحیح سعید زاید؛ قم، مکتبة آیةالله المرعشى، 1404ق.
4
ابنعربی، محیالدین؛ فتوحات مکیه؛ بیروت: دار الصادر، [بیتا].
5
انصاری، خواجه عبدالله؛ منازل السائرین؛ چ1، تهران: دار العلم، ۱۴۱۷ق.
6
جوادی آملی، عبدالله؛ تحریر التمهید القواعد؛ تهران: الزهراء، ۱۳۷۷.
7
ـــــ؛ معرفتشناسی در قرآن؛ تنظیم و ویرایش حمید پارسانیا؛ چ2، قم: مرکز نشر اسراء، 1379.
8
حقی، علی و سیدسمیه حسینی؛ «کیفیت تعامل معرفت عقلی و عرفانی در معرفتشناسی صدرا»، آموزههای فلسفه اسلامی؛ ش14، بهار و تابستان 1393، ص23-36.
9
ذاکری، مهدی و حسین عمادزاده، «منابع معرفت از نظر ملاصدرا»، خردنامه صدرا؛ ش87، بهار 1396، ص79-92.
10
صدرالدین شیرازی، محمد؛ تفسیر القرآن الکریم؛ تحقیق محمد خواجوى؛ چ2، قم: انتشارات بیدار، 1366.
11
ـــــ؛ مفاتیح الغیب؛ تهران: مؤسسة تحقیقات فرهنگی، 1363.
12
ـــــ؛ المشاعر؛ به اهتمام هانرى کربن؛ چ2، تهران، کتابخانه طهورى، 1363، ب.
13
ـــــ؛ مبدأ و معاد؛ تهران: انجمن حکمت و فلسفة ایران، 1354.
14
ـــــ؛ اسرار الآیات؛ تهران: انجمن حکمت و فلسفه، 1360، الف.
15
ـــــ؛ الحکمة المتعالیة فی اسفار الاربعة؛ بیروت: دار الاحیاء التراث، 1981م.
16
ـــــ؛ رساله سه اصل؛ تصحیح و اهتمام سیدحسین نصر؛ تهران: دانشگاه علوم معقول و منقول تهران، 1340.
17
ـــــ؛ شرح اصول کافی؛ تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، 1383.
18
ـــــ؛ شواهد الربوبیه؛ مشهد: المرکز الجامعی النشر، 1360، ب.
19
ـــــ؛ «شواهد الربوبیه»، در: مجموعه رسائل فلسفى صدرالمتألهین؛ تصحیح حامد ناجى اصفهانى؛ تهران: حکمت، 1375.
20
ـــــ؛ العرشیة؛ تهران، انتشارات مولی، 1361، ب.
21
طباطبایى، محمدحسین؛ شیعه در اسلام؛ چ5، قم: مؤسسه بوستان کتاب، 1388.
22
قیصری، داود؛ شرح فصوص؛ تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1375.
23
مجلسى، محمدباقر؛ بحار الانوار؛ چ2، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1403ق.
24
نیشابوری، فتال؛ روضة الواعظین و بصیرة المتعظین؛ چ1، قم: رضى، [بیتا].
25
موسوی اردبیلی، عبدالغنی؛ تقریرات فلسفه امام خمینی؛ چ1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1381.
26
یزدانپناه، سیدیدالله؛ مبانی و اصول عرفان نظری؛ چ1، قم، مؤسسه آموزش پژوهشی امام خمینی، 1388.
27
ORIGINAL_ARTICLE
در جست و جوی چارچوب و مسیرهای ارتباطی و تعاملی بین معرفت شناسی و روان شناسی
به موازات رشد علم، شاخههای علمی از ساقه اصلی فاصله میگیرند و گاه بنا به ضرورت، دوباره در مقام برقراری پیوند و تعامل با دیگر شاخهها بر میآیند. بعد از جدایی روانشناسی از فلسفه، تلاشهای فراوانی صورت گرفته است تا بین معرفتشناسی -به عنوان یکی از شاخههای اصلی فلسفه- از یک سو و روانشناسی تجربی- به عنوان یکی از شاخههای جداشده از فلسفه- از سوی دیگر پیوندهایی برقرار شود. هدف پژوهش حاضر این است که با استفاده از روشهای تحلیلی-توصیفی مبتنی بر متون روانشناسی به تبیین و توضیح مسیرهای تازهای بپردازد که امکان نزدیکی دو شاخه مستقل معرفتشناسی و روانشناسی را بیش از پیش فراهم آورد؛ مسیرهایی که در ادبیات پژوهش داخل کشور، رد زیادی از آنها را نمیتوان یافت. در این مسیرگشایی آنچه بیشتر مد نظر بوده است، ارسال خدمات معرفتشناسی به سوی روانشناسی است نه بالعکس. این امر از این جهت بیشتر حائز اهمیت است که نظریهها و یافتههای روانشناسی به عنوان یکی از رشتههای علوم انسانی، بیش از بقیه در انقیاد فرهنگها، ارزشها و مبانی انسانشناختی و معرفتشناختی هستند. در این مقاله ضمن بحث در زمینه امکان و ضرورت تبادل ارتباطات و خدمات بین این دو رشته مطالعاتی، به طور خاص چهار مسیر ارتباطی شناسایی و به شکل مبسوطتر مورد بررسی قرار گرفتهاند که عبارتاند از: تبیین و نقد پیشفرضهای نظریههای روانشناسی، تبیین و نقد روششناسی پژوهش، تبیین و نقد هنجارها و ابزارهای مورد استفاده در روانشناسی و درنهایت نقد و بررسی دستور زبان رایج در روانشناسی.
https://zehn.iict.ac.ir/article_248565_2e8d07edbb015de31aafe9b3b025280c.pdf
2021-12-22
183
212
معرفتشناسی
روانشناسی
پیشفرضها
روششناسی پژوهش
هنجار
دستور زبان روانشناسی
حسین
اسکندری
h.eskandari@ub.ac.ir
1
استادیار/ دانشگاه بجنورد
AUTHOR
اسکندری، حسین، هاشم فردانش و سیدمهدی سجادی؛ «ارتباطگرایی در رقابت یا همسویی با دیگر نظریههای یادگیری»، فصلنامه روانشناسی تربیتی؛ ش15، 1389، ص33-64.
1
آذربایجانی، مسعود؛ «کاستیهای دانش روانشناسی در ایران»، راهبرد فرهنگ؛ ش19، 1391، ص7-26.
2
باقری، خسرو؛ هویت علم دینی؛ تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1382.
3
باقری، خسرو و زهره خسروی؛ نظریههای روانشناسی معاصر: به سوی سازندهگرایی واقعگرایانه؛ تهران: نشر علم، 1387.
4
باقری، فریبرز؛ «خاستگاه هنجارها در کتب درسی روانشناسی بالینی»، دوفصلنامه پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی؛ ش18 (پیاپی33)، 1393، ص29-54.
5
بشیریه، حسین؛ دولت عقل، ده گفتار در فلسفه و جامعهشناسی؛ تهران: مؤسسه نشر علوم نوین، 1374.
6
بونژه، ماریو و روبن آردیلا؛ فلسفه روانشناسی و نقد آن؛ ترجمه محمدجواد زارعان و همکاران؛ چ3، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1393.
7
ترکاشوند، جواد؛ «بررسی مبانی شناختشناسی ژان پیاژه و نقد آن»، مجله معرفت؛ ش21 (پیاپی174)، 1391، ص91-98.
8
جانبزرگی، مسعود؛ «بررسی اثربخشی روان درمانگری با و بدون جهتگیری مذهبی اسلامی بر اضطراب و تنیدگی»، مجله روانشناسی؛ ش2 (پیاپی8)، 1377، ص343-368.
9
حاتمی، محمدرضا؛ «روانشناسی و ارتباط ریشهای با فلسفه»، مجله معرفت؛ ش75، 1389.
10
حسینزاده، محمد؛ درآمدی بر معرفتشناسی و مبانی معرفت دینی؛ ویراست جدید، قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1385.
11
حمزه، مسعود؛ «امکان یا عدم امکان توسعه ایران به لحاظ بنیادی و تاریخی»، پویش فکری توسعه؛ شماره مسلسل20-79، 1379.
12
رضاقلی، محمود؛ معرفتشناسی و فلسفه علم؛ 1393، نشر الکترونیکی.
13
زیگفرید، آندره؛ روح ملتها؛ ترجمه احمد آرام؛ تهران: شرکت سهامی انتشار، 1343.
14
سجادی، مهدی؛ تبیین و ارزیابی دیدگاه معرفتشناختی ایدئالیسم، رئالیسم، پراگماتیسم و دلالتهای روششناختی آن در فلسفه تربیتی؛ رساله دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه تربیت مدرس، 1376.
15
شکرکن، حسین و همکاران؛ مکتبهای روانشناسی و نقد آن؛ ج2، چ8، تهران: انتشارات سمت، 1393.
16
شمس، منصور؛ آشنایی با معرفتشناسی؛ تهران: طرح نو، 1387.
17
شولتز، دوان پی و شولتز، سیدنی آلن؛ تاریخ روانشناسی نوین؛ ترجمه علیاکبر سیف و همکاران؛ ویراست ششم، چ9، تهران: نشر دوران، 1389.
18
علیپور، مهدی و سیدحمیدرضا حسنی؛ پارادایم اجتهادی دانش دینی (پاد)؛ چ2، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1390.
19
فعالی، محمدتقی؛ درآمدی بر معرفتشناسی دینی و معاصر؛ قم: انتشارات معارف، 1379.
20
کرد فیروزجایی، یارعلی؛ مباحث معرفت شناختی در فلسفه اسلامی؛ قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1393.
21
کریستنسن، یان، هاگ واگنر و هالیدی، سباستین؛ روانشناسی عمومی؛ ترجمه رحیم میردریکوندی، ابوالقاسم بشیری و جمشید مطهری؛ قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1385.
22
کوهن، توماس؛ ساختار انقلابهای علمی؛ ترجمه احمد آرام؛ تهران: سروش، 1369.
23
گنجی، حمزه؛ ارزشیابی شخصیت؛ تهران: ساوالان، 1380.
24
لطفآبادی، حسین؛ «کاستیهای معرفتشناسی و روششناسی در مقالات پژوهشی روانشناسی در ایران»، فصلنامه علمی-تخصصی علوم انسانی-اجتماعی؛ ش13 (پیاپی51)، 1386، ص9-44.
25
لوئیس، کاترین و دوای، تاکه او؛ آموزش به مثابه فرهنگ؛ ترجمه محمدرضا سرکار آرانی؛ تهران: منادی تربیت، 1394.
26
مطهری، مرتضی؛ آشنایی با علوم اسلامی؛ ج1 (منطق و فلسفه)، چ15، تهران: صدرا، 1374.
27
معلمی، حسن؛ پیشینه و پیرنگ معرفتشناسی اسلامی؛ تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1386.
28
موزر، پل، دواین مولدر و جی دی تروت؛ درآمدی موضوعی بر معرفتشناسی معاصر؛ ترجمه رحمتالله رضایی؛ چ2، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1387.
29
هرگنهان، بی آر؛ تاریخ روانشناسی؛ ترحمه یحیی سیدمحمدی؛ ویراست ششم، چ3، تهران: ارسباران، 1393.
30
هره، رم؛ مقدمهای فلسفی بر علوم شناختی؛ ترجمه حسین شیخ رضایی و مجید داودی بنی؛ تهران: نشر نو، 1396.
31
Amundson, R.; “The epistemological status of naturalized epistemology”, Inquiry; 26, 1983, pp.333-334.
32
Bishop, M. A., Trout, J. D.; Epistemology and the Psychology of Human Judgment; Oxford University Press, 2005.
33
Breyer, Thiemo; Epistemological Dimensions of Evolutionary Psychology; New York: Springer, 2015.
34
Fenici, Marco; “Psychology and psychologies: which epistemology”, Humanment; Issue 11, 2009, pp.v- xvi.
35
Goldman, Alvin, I.; “The Relation between Epistemology and Psychology”, Synthese; 64 (1), 1985, pp.29-68.
36
Heyes, Cecilia M.; “Uneasy chapters in the Relationship between psychology and epistemology”, in Gholson, Barry, Shadish, William R., Jr., Neimeyer, Robert A., Houts, Arthur C. (Eds); Psychology of science: Contributions to metascience; New York: NY, US: Cambridge University Press, 1989, pp.115-137.
37
Piaget, Jean; Psychology and Epistemology: Towards a Theory of Knowledge; Penguin Books, 1972.
38