تبیین معرفت‌شناسی اصلاح‌شده بر مبنای محافظه‌گرایی پدیداری و نقش آن در توجیه باورهای دینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه دین پردیس فارابی دانشگاه تهران

2 استاد رشته‌ی فلسفه دین و فلسفه اسلامی دانشگاه تهران- پردیس فارابی

3 دانشگاه تهران/ پردیس فارابی (قم)

چکیده

 
معرفت­ شناسی اصلاح‏ شده که در دهه ­های اخیر توسط الوین پلانتینگا احیا شده است، در مواجهه با چالش شاهدگرایی، باورهای دینی را باورهایی دارای توجیه غیر استنباطی و  بی­نیاز از شاهد، تبیین و حس خداشناسی را به عنوان قوه­ای خاص که این باورها را تولید و توجیه می­کند، معرفی کرده است. اما افتراق توجیه از شاهد و توسل به حس خداشناسی به عنوان یک ادعای خاص برای حل معضل کنونی که نقش شاهدی برای طبیعت قایل نمی­ باشد، علاوه بر نقد­های بسیار، مسئولیت سنگین اثبات را بر عهده خداباوران می­گذارد. ما در این مقاله در راستای تعدیل معرفت­شناسی اصلاح‏شده، با تبیین توسعه رویکرد محافظه­ گرایی پدیداری، به عنوان رویکردی که توجیه و شاهد را با گرایشی درون‎ گرایانه تعریف می­کند، تلاش کرده ­ایم توجیه غیر استنباطی باورهای دینی را با شاهدگرایی سازگار کنیم؛ همچنین با توجه به نظریه محافظه ­گرایی پدیداری و یافته­های علوم شناختی دین، حس خداشناسی را از قوه­ای که هیچ رابطه حمایتی میان باورهای دینی و طبیعت لحاظ نمی­کند، به فرایندی فعال در دستگاه کشف عامل و قوای شناختی معمول انسان تغییر دهیم و به این ترتیب رابطه حمایتی طبیعت و باورهای دینی را حفظ کنیم.
 


*دانشجوی دکتری فلسفه دین پردیس فارابی دانشگاه تهران.                


** استاد گروه فلسفه پردیس فارابی دانشگاه تهران (نویسنده مسئول).              mmrezai@ut.ac.ir


*** دانشیار گروه فلسفه پردیس فارابی دانشگاه تهران.                        nasirimansour@ut.ac.ir
تاریخ دریافت: 20/01/99               تاریخ تأیید: 20/07/99

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. بیابانکی، مهدی؛ «خداباوری و یافته­های علوم­شناختی: سازگاری یا ناسازگاری»، پژوهش­های فلسفی و کلامی؛ ش21 (80)، 1398، ص29-50.
  2. پودینه، محمدعلی و منصور نصیری؛ «دفاع از روان‌گرایی در چیستی شاهد»، فلسفه و کلام اسلامی؛ ش52 (1)، 1398، ص37-56.
    1. Barrett, J.; “Exploring The Natural Foundations of Religion”, in Trends in Cognitive Sciences;No.4, 2000, pp.29–34.
    2. _____; Why Would Anyone Believe in God; Lanham MD: AltaMira Press, 2004.
    3. Beilby, J.; Epistemology as Theology: An Evaluation of Alvin Plantinga’s Religious Epistemology; Aldershot: Ashgate, 2005.
    4. Berghofer, P.; “Motivating and Defending The Phenomenological Conception of Perceptual Justification”, Inquiry; DOI, 2020: https://doi.org/10.1080/0020174X.2020.1712232
    5. Chisholm, R.; Perceiving: A Philosophical Study; Ithaca: Cornell University Press, 1957.
    6. Clark, K.; Philosophers Who Believe: The Spiritual Journeys of 11 Leading Thinkers; Downers Grove: Inter Varsity Press, 1993.
    7. Cullison, A.; “What are seemings?” Ratio; No.23 (3), 2010, pp260–274.
    8. Fumerton, R.; “Epistemic Conservatism: Theft or Honest Toil?”; in Oxford Studies in Epistemology, eds. T. Gendler and J. Hawthorne, vol.2, Oxford: Oxford University Press, 2007.
    9. Gage, L. and McAllister, B.; “The Phenomenal Conservative Approach to Religious Epistemology”, in Debating Christian Religious Epistemology: An Introduction to Five Views on the Knowledge of God, eds. J. DePoe & T. McNabb; New York: Bloomsbury Academic, 2020.
    10. Geisler, N.; Corduan, W.; Philosophy of Religion; Oregon: Wipf and Stock Publishers, 2003.
    11. Greco, J.; “Reformed Epistemology”, in The Routledge Companion to Philosophy of Religion, eds. C. Meister, and P.Copan; New York: Routledge, 2013.
    12. Huemer, M.; Skepticism and the Veil of Perception; Lanham: Rowman & Littlefield, 2001.
    13. _____; “Phenomenal Conservatism and the Internalist Intuition”, American Philosophical Quarterly; No.43 (2), 2006, pp.147-158.
    14. _____; “Compassionate Phenomenal Conservatism”;Philosophy and Phenomenological Research;No.74 (1), 2007, pp.30–55.
    15. _____; “Phenomenal Conservatism”; Internet Encyclopedia of Philosophy; 2013a, Retrieved from:https://www.iep.utm.edu/phen-con/, (2020- April-07).
    16. _____; “Phenomenal Conservatism Uber Alles”, in Seemings and Justification: New Essays on Dogmatism and Phenomenal Conservatism, ed. C. Tucker; New York: Oxford University Press, 2013b.
    17. Kelly, T.; “Evidence”, in The Stanford Encyclopedia ofPhilosophy; 2014, Retrieved from: http://plato.stanford.edu/entries/evidence/, (2020- April-28).
    18. Lycan, G.; “Phenomenal Conservatism and the Principle of Credulity”, in Seemings and Justification: New Essays on Dogmatism and Phenomenal Conservatism, ed. C. Tucker; Oxford: Oxford University Press, 2013.
    19. McAllister, B.;“Seemings as Sui Generis”, Synthese; No.195, (7), 2018, pp.3079-3096.
    20. McGrath, M.; “The Evidence in Evidentialism”; in Believing in Accordance with the Evidence, ed. K. McCain; Cham: Springer, 2018.
    21. Modern, J.; “The Hyperactive Agency Detection Device”; Material Religion; No.12 (1), 2016, pp.102-103.
    22. Moretti, L.; “Phenomenal Conservatism”, Analysis; No.75, 2015, pp.296–309.
    23. Plantinga, A.; God and Other Minds: A Study of the Rational Justification of Belief in God; London: Cornell University Press, 1975.
    24. _____; “Reason and Belief in God”; in Faith and Rationality: Reason and Belief in God, eds. A. Plantinga & N. Wolterstorff; Notre Dame: Notre Dame University Press, 1983.
    25. _____; Warranted Christian Belief; New York: Oxford University Press, 2000.
    26. _____; “Reformed Epistemology”. in A Companion to the Philosophy of Religion, eds. L. Quinn, P. Draper & C. Taliaferro; Cambridge: Blackwell, 2010.
    27. Pryor, J.; “Problems for Credulism”, in Seemings and Justification: New Essays on Dogmatism and Phenomenal Conservatism, ed. C. Tucker; Oxford: Oxford University Press, 2013.
    28. Rogers, J. and Matheson, J.; “Bergmann’s Dilemma: Exit Strategies for Internalists”; Philosophical Studies; No.152 (1), 2011, pp.55–80.
    29. Sosa, E.; “Minimal Intuition”, in Rethinking Intuition: The Psychology of Intuition and Its Role in Philosophical Inquiry, eds. M. DePaul & W. Ramsey; Lanham: Rowman & Littlefield, 1998.  
    30. _____; A Virtue Epistemology:Apt Belief and Reflective Knowledge; Vol.1,New York: Oxford University Press, 2007.
    31. Swinburne, R.; Epistemic Justification; Oxford: Oxford University Press, 2001.
    32. _____; “Phenomenal Conservatism and Religious Experience”. in Knowledge, Belief, and God: New Insights in Religious Epistemology, eds. M. Benton, J. Hawthorne & D. Rabinowitz; Oxford: Oxford University Press, 2018.
    33. Tolhurst, W.; “Seemings”; American Philosophical Quarterly; No.35 (3), 1998, pp.293-302.
    34. Tucker, C.; “Why Open-minded People Should Endorse Dogmatism”; Philosophical Perspectives; No.24, 2010, pp529–545.
    35. _____; “Phenomenal Conservatism and Evidentialism in Religious Epistemology”, in Evidence and Religious Belief, eds. K. Clark & R. Vanarragon; New York: Oxford University Press, 2011.
    36. _____; “Seemings and Justification: An Introduction”, in Seemings and Justification: New Essays on Dogmatism and Phenomenal Conservatism, ed. C. Tucker; Oxford: Oxford University Press, 2013.
    37. Wolterstorff, N.; “The Reformed Tradition”. in A Companion to the Philosophy of Religion; eds. L. Quinn, , P. Draper & C. Taliaferro; Cambridge: Blackwell, 2010.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار