هویت شخصی، مسئلهای پردامنه است. این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی به بررسی ملاک اینهمانی عددی نفس از دیدگاه ابنسینا و صدرالمتألهین میپردازد. ابنسینا حقیقت انسان را نفس مجرد میداند. ایشان قایل به عدم حرکت جوهری و ثبات نفس است؛ لذا بهراحتی میتواند ثبات و اینهمانی عددی نفس را اثبات کند؛ ولی از آنجا که حرکت جوهری نفس در حکمت متعالیه به اثبات رسیده است، دیدگاه ابنسینا در اینهمانی عددی نفس دچار خلل میشود. صدرالمتألهین با اعتقاد به حرکت جوهری نفس و تغییر تدریجی آن در اثبات اینهمانی عددی نفس دچار تهافت بدوی شده است؛ زیرا حرکت جوهری نفس با ثبات آن ناسازگار است؛ اما این تهافت بدوی با ارائه دو تقریر از حرکت جوهری رفع میشود: تقریر حرکت جوهری امتدادی که به معنای اتصال وجودی است و تقریر حرکت جوهری غیر امتدادی که نفس را در زمان دوم امتداد گذشته نمیداند، بلکه همان فرد گذشته و به همراه سعه وجودی میداند. از آنجا که تقریر اول بر خلاف تقریر دوم فرد گذشته را معدوم میشمارد، پس تنها تقریر دوم میتواند ملاک صحیح اینهمانی عددی نفس باشد.
زندیه، مهدی؛ حرکت جوهری نفس و ثبات معرفت؛ قم: بوستان کتاب، 1390.
ذاکری، مهدی؛ «میزگرد علمی هویت شخصیه از دیدگاه فلسفه ذهن و علم النفس»، 1391، در:
http://www.hekmateislami.com/showdata.
صدرالمتألهین؛ الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة؛ چ3، بیروت: دار احیاء التراث، 1981م.
ـــــ؛ المشاعر؛ تهران: طهوری، 1363.
ـــــ؛ المبدأ و المعاد؛ تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1354.
عبودیت، عبدالرسول؛ درآمدی به نظام حکمت صدرایی؛ ج2، قم: مؤسسة امام خمینی، 1385.
ـــــ؛ درآمدی به نظام حکمت صدرایی؛ ج 3، قم: سمت، 1391.
علوی گنابادی، سیدجعفر؛ مهارتهای زندی با نگاه دینی؛ مشهد: انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
فیاضی، غلامرضا؛ علم النفس فلسفی؛ قم: مؤسسة امام خمینی، 1390.
قاضوی، سیدمحمد؛ بررسی تطبیقی ملاکهای هویت شخصی از منظر اندیشمندان اسلامی و غربی؛ پایاننامه کارشناسی ارشد، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1398.
مسلین، کیت؛ درآمدی به فلسفه ذهن؛ ترجمه مهدی ذاکری؛ چ2، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1391.