تأویلهای ملاصدرا در مقالات و برخی کتابها مورد نقد قرار گرفته و معمولاً پذیرفته نشده است. در این مقاله شانزده مورد از نقدها پاسخ داده شدهاند و قواعدی که در پاسخ به نقدها آورده شده تبیین شدهاند. بر همین معیار اکثر قریب به اتفاق نقدهای وارد بر تأویلهای صدرا قابل پاسخ است که ما به مقتضای حجم مقاله به این موارد پرداخته ایم.قواعد مورد بررسی در اینجا عبارتاند از قاعده روح معنی، قاعده نگاه استقلالی به آیات، قاعده تأویل با تغییر زمینه متن، قاعده لزوم ضابطه مندی، ، قاعده اتحاد وجودی وقاعده اعتبارات مختلف عالم عقل؛ اما هدف اصلی مقاله پاسخ به نقدها بوده و چون این پاسخ نیازمند تبیین قواعد بوده است نخست به تبیین قواعد استنباطی پرداخته ایم. روش ما تحلیل بر اساس محتوا بوده و یافته تحقیق پاسخ پذیر بودن نقدهای موجود بر اساس منطق تأویل است.
آملی، سیدحیدر؛ تفسیر المحیط الاعظم و البحر الخضم فی تأویل کتاب الله العزیر المحکم؛ ج1، تحقیق و تعلیق سیدمحسن موسوی تبریزی؛ تهران: مؤسسة الطباعة و النشر وزارة الثقافة و الارشاد الاسلامی، 1414ق.
عروسی، عبدعلی بن جمعه؛ تفسیر نور الثقلین؛ ج1، قم: مطبعة العلمیه، [بیتا].
فرات بن ابراهیم، ابوالقاسم؛ تفسیر فرات کوفی؛ تحقیق و تصحیح محمد الکاظم، تهران: وزارت ارشاد، 1410ق.
قائمینیا، علیرضا؛ استعارههای مفهومی و فضاهای قرآنی؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1396.
مجلسی، محمدباقر؛ بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمة الاطهار؛ ط3، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1403ق.
مظفری، حسین؛ «مبانی و ضوابط تأویل عرفانی قرآن کریم از دیدگاه صدرالمتألهین»، معارف عقلی؛ ش37، 1397، ص73-93.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم؛ الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعه؛ ج2، به ضمیمه تعلیقات سبزواری، تصحیح تحقیق و مقدمه دکتر مقصود محمدی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1380.
ـــــ؛ الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعه؛ ج9، به ضمیمه تعلیقات سبزواری، تصحیح تحقیق و مقدمه دکتر رضا اکبریان؛ تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1382.
ـــــ؛ تفسیر القرآن الکریم؛ ج1، تصحیح و تحقیق محمد خواجوی؛ تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1389، الف.
ـــــ؛ مفاتیح الغیب؛ ج1-2، تحقیق، مقدمه و تصحیح دکتر نجفقلی حبیبی؛ تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1386.
ـــــ؛ «اتصاف ماهیت به وجود، تشخص، سریان الوجود»، تحقیق سیدمحمد یوسف ثانی و «اجوبة المسائل، شواهد، المزاج»، تحقیق ناجی اصفهانی، مجموعه رسائل فلسفی؛ ج1، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1389، ب.
ـــــ؛ «حشر الاشیاء»، تحقیق سعید نظری توکلی، الحشریه، تحقیق علیاصغر جعفری ولنی و «خلق الأعمال و القضاء و القدر»، تحقیق مهدی دهباشی، «المعاد الجسمانی»، تحقیق کاظم مدیرشانهچی، مجموعه رسائل فلسفی؛ ج2، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1389، ج.
ـــــ؛ تفسیر القرآن الکریم؛ ج3، تصحیح، تحقیق و مقدمه محسن بیدارفر؛ تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1389، د.
ـــــ؛ الشواهد الربوبیه فی المناهج السوکیه؛ تصحیح و تحقیق و مقدمه سیدمصطفی محقق داماد؛ تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1382.
ـــــ؛ رسالة فی اتحاد العاقل و المعقول؛ تصحیح و تحقیق و مقدمه بیوک علیزاده؛ تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1387.
ـــــ؛ رساله متشابهات القرآن؛ تحقیق سید محمدرضا احمدی بروجردی؛ تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1389.
میرداماد، محمدباقر؛ جذوات و مواقیت؛ حواشی ملاعلی نوری، تصحیح و تحقیق علی اوجبی؛ تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب، 1380.
میردامادی، سید محمدحسین، محمد بیدهندی و مجید صادقی حسنآبادی؛ «بررسی انگاره "تفسیر به رأی بودن" برداشتها و تأویلات عرفانی با تأکید بر آرای ملاصدرا (قواعد تأویلی متن قرآن با تأکید بر آرای ملاصدرا)»، نشریه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران؛ س51، ش1، بهار و تابستان 1399، ص259-282.
میردامادی، سید محمدحسین، محمد بیدهندی و مجید صادقی حسنآبادی؛ «بررسی تأثیر مبانی و اندیشههای ملاصدرا بر معنای متن»، نشریه اندیشه دینی شیراز؛ دوره 19، ش2 (پیاپی 71)، 1398.
میردامادی, سید محمد حسین, & بیدهندی, محمد. (1401). پاسخ به برخی نقدهای وارد بر تأویل های صدرالمتألهین با تأکید بر قواعد استنباطشده از مبانی او. ذهن, 23(89), 159-189.
MLA
سید محمد حسین میردامادی; محمد بیدهندی. "پاسخ به برخی نقدهای وارد بر تأویل های صدرالمتألهین با تأکید بر قواعد استنباطشده از مبانی او". ذهن, 23, 89, 1401, 159-189.
HARVARD
میردامادی, سید محمد حسین, بیدهندی, محمد. (1401). 'پاسخ به برخی نقدهای وارد بر تأویل های صدرالمتألهین با تأکید بر قواعد استنباطشده از مبانی او', ذهن, 23(89), pp. 159-189.
VANCOUVER
میردامادی, سید محمد حسین, بیدهندی, محمد. پاسخ به برخی نقدهای وارد بر تأویل های صدرالمتألهین با تأکید بر قواعد استنباطشده از مبانی او. ذهن, 1401; 23(89): 159-189.