مؤلفه های «صحنه» در ماجرای حضرت یوسف بر اساس زبان ‎شناسی شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان،, واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی،اهواز،ایران

2 استادیار گروه زبانشناسی همگانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

3 گروه زبان،واحد اهواز،دانشگاه آزاد اسلامی،اهواز،ایران

چکیده

 سوره یوسف از جمله سوره‏های جذاب و آموزندۀ قرآنی است که می‏توان آن را از زوایای مختلف علمی، ادبی، اجتماعی و زبان‌شناختی بررسی نمود؛ از این رو هدف پژوهشگر در این جستار معرفی ساختار «تعبیر صحنه» و ابعاد مختلف آن که شامل زاویه دید، شرح صحنه، ضبط صحنه و کانون توجه و تجزیه و تحلیل داستان حکمت‌آمیز این این سوره مبارک بر اساس تئوری زبان‎شناسی شناختی رونالد لنگاکر (2008) می‎باشد. در این تحقیق به تجزیه و تحلیل این داستان جذاب قرآنی از بُعد «شرح صحنه» در این نظریه خواهیم پرداخت. از جمله حوزه‏هایی که علم زبان‎شناسی شناختی می‏تواند ما را به درکی عمیق و کاوش‏های دقیق‌تر سوق دهد، حوزه‌هایی مانند فرهنگ، آداب و رسوم، دین و پژوهش و تفحص در کتاب‏های آسمانی می‎باشند. روش پژوهش حاضر توصیفی_ تحلیلی بوده و منابع آن مطالعات کتابخانه‎ای می‎باشند.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم؛ ترجمه محمدمهدی فولادوند؛ تهران: دار القرآن الکریم، 1372.
  2. پورابراهیم، شیرین؛ «بررسی زبان‌شناختی استعاره در قرآن، رویکرد نظریۀ معاصر استعاره»، رسالۀ دکتری رشتۀ زبان‎شناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس، 1388.
  3. جرالد، اسکات فیتز؛ گتسبی بزرگ؛ ترجمۀ رضا رضایی؛ تهران: نشر ماهی، 1394.
  4. چامسکی، نوام؛ زبان و ذهن؛ ترجمۀ کوروش صفوی؛ تهران: نشر هرمس، 1393.
  5. حاج علی‌اکبری، محمد؛ پژوهشی پیرامون قصه‏های قرآنی؛ قم: موسسۀ فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان، 1397.
  6. داودی مقدم، فریده؛ «پژوهشی در پژوهش‏های ادبی- قرآنی»، فصلنامۀ علمی؛ س2، ش3، 1390.
  7. دویل، کانن؛ شرلوک هلمز؛ ترجمه کریم امامی؛ تهران: نشر طرح نو، 1388.
  8. راسخ مهند، محمد؛ درآمدی بر زبانشناسی شناختی نظریه‌ها و مفاهیم؛ چ4، تهران : انتشارات سمت ، 1396.
  9. راغب، حسین بن محمد؛ المفردات فی غریب القرآن؛ ترجمۀ محمد سید گیلانی؛ تهران: نشر کتابخانه مرتضوی، 1381.
  10. ساسانی، فرهاد؛ «آیا مقولات واژگانی برچسب‏های ثابتی دارند»، مجله زبان‏شناسی، ش2، پاییز و زمستان 1380، ص72-83 .
  11. ـــــ؛ شیرازی عدل، مهرناز؛ «دیدگاه از منظرزبان‎شناسی شناختی و کاربرد آن در تحلیل متن داستان»، فصلنامۀ جستارهای زبانی، ش1، بهار 1392.
  12. صفوی، کوروش؛ «بحثی دربارۀ طرح‏واره‏های تصویری از دیدگاه معنی‎شناسی»، نامۀ فرهنگستان، دورۀ 6، ش1، 1379، ص65-85،.
  13. ـــــ؛ درآمدی بر معنی‏شناسی؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، 1393.
  14. طباطبائی، محمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ چ5، قم: انتشارات جامعه مدرسین، 1417ق.
  15. قائمی نیا، علیرضا؛ معنیشناسی شناختی قرآن؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، 1390.
  16. قرائتی، محسن؛ تفسیر نور؛ ج6، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، 1379.
  17. گلفام، ارسلان؛ «زبان‎شناسی شناختی و استعاره»، تازه‏های علوم شناختی؛ س4، ش 3، 1381.
  18. مارکز، گابریل گارسیا؛ صد سال تنهایی؛ ترجمۀ کاوه میر عباسی؛ تهران: نشر جیحون، 1398.
  19. مجاهدی، مهدی؛ آنان که عاقبت ستاره شدند؛ چ1؛ انتشارات توز و قلم، 1393.
  20. محمدی، محمدهادی؛ روششناسی نقد ادبیات کودک؛ تهران: نشر سروش، 1378.
  21. محمدی، محمدهادی و علی عباسی؛ صد ساختار یک اسطوره؛ تهران: نشر چیستا، 1381.
  22. محمدی، ابراهیم و پریسا طلاپور؛ نمایش شخصیت‏ها (شخصیت‎پردازی) در سووشون؛ فصلنامۀ متن پژوهشی ادبی؛ ش51، بهار 1391.
  23. مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ ج9، تهران: دار الکتب الاسلامیه، 1381.
  24. میرصادقی، جمال؛ زاویۀ دید در داستان؛ تهران: نشر سخن، 1391.
  25. نیلی‌پور، رضا؛ زبانشناسی شناختی دومین انقلاب معرفت شناختی در زبان شناسی؛ چ1، تهران: انشارات هرمس، 1394.
  26. هاثورن، ناتانیل؛ ننگ داغ؛ ترجمۀ سیمین دانشور؛ تهران: نشر خوارزمی، 1389.
  27. Evans, Vyvyan and Melanie Green; Cognitive Linguistics: An Introduction, Edinburgh University Press, 2006.
  28. -Lakoff, Gearge and Mark Jahnson; Metaphors we live By; Chicago: Chicago University Press, 1980.
  29. -Langaker, Ronald; Cognitive Grammar: A Basic Introduction; New York: Oxford University Press, 2008.
  30. -Mottonen, Tapani; Intersubjective Constual: Cognitive Grammatical Meaning in Intersubjective Perspective; 12th International Cognitive Linguistic Conference, Canada: University of Alberta, 2013.
  31. -Talmy, Leonard; Toward a Cognitive Semantics; Cambridge MA: MIT Press, 2000.