دیدگاه طبیعت گرایانه در توضیح کامل عالم دچار مشکلاتی است. از جمله این مشکلات یافتن توضیح برای وجود آگاهی است که آن را در ارائه یک تصویر جامع از عالم ناکام گذاشته است. توماس نیگل معتقد است داشتن یک تصویر کامل از جهان، علاوه بر دیدگاه بیرونی که زنجیره علتهای مادی را در تاریخ نشان میدهد، نیاز به دیدگاهی درونی است که توضیح مسائلی مانند شکلگیری آگاهی و حیات در ارگانیسمها را نشان دهد. به این ترتیب نیگل معتقد است به منظور دستیابی به توضیح کامل میتوان به وجود نوعی غایت انگاری ارسطویی در قوانین حاکم بر ماده قایل بود. در این مقاله ضمن توضیح غایت انگاری ارسطو و نظرات نیگل نشان داده میشود که دیدگاه ارسطو نیگل را به هدفش نمی رساند. در پایان نتیجه گیری میشود که با برگرفتن غایتانگاری ابن سیناست که میتوان به هدف نیگل نزدیکتر شد و از مشکلات توضیحی پدیده آگاهی کاست.
ـــــ؛ اشارات و تنبیهات؛ ج1، ترجمه و شرح حسن ملکشاهی؛ تهران: انتشارات سروش، 1396.
دهباشی، مهدی و زهرا ذوفقاری؛ «مقایسه دیدگاه ابنسینا و لایبنیتس پیرامون علت غایی»، پژوهشهای علوم انسانی نقش جهان؛ س1، ش2، 1393.
عبداللهنژاد، محمدرضا؛ «نگاهی بر متافیزیک توصیفی استراوسن»، پژوهشهای فلسفی؛ دانشگاه تبریز، ش88، 1388.
Burtt, E. Arthur; “Descriptive Metaphysics”, Mind; Vol.72, 1963, pp.18-39.
Broadie sara; Aristotle and beyond: Essays on Metaphysics and Ethics; Cambridge: Cambridge University Press, 2007.
Cooper M. John; “Aristotle on natural teleology”, Published in: Language and Logos: Studies in ancient Greek philosophy; Edited by Malcolm Schofield and Martha Craven Nussbaum; Cambridge: Cambridge University Press, 2006.
Nagel, Thomas; Mind and Cosmos: Why the Materialist Neo-Darwinian Conception of Nature Is Almost Certainly False; New York: Oxford University Press, 2012.
Nagel, Thomas; Concealment and Exposure and Other Essays; Oxford: Oxford University Press, 2002.
Nagel, Thomas; “What is it like to be a bat?”, The Philosophical Reviews; Vol.83, No.4, 1974, pp.435-450.