مهندسی ژنتیک: غیراخلاقی، ضداخلاقی یا اخلاقی؟

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه دانشگاه خوارزمی

چکیده

آیا در مورد علوم به‎طورکلی و علومی چون مهندسی ژنتیک به‏طورخاص می‌توان تعبیر «غیراخلاقی» را به کار برد؟ پاسخ این مقاله به این پرسش منفی است. این پاسخ بر اساس تحلیل مبانی متافیزیکی و علم‌شناختی علوم و به‏ویژه دانش بحث‏برانگیزی چون مهندسی ژنتیک ارائه شده است. علاوه بر این در این مقاله تلاش شده است ابعاد گوناگون این مسئله از نظرگاه فلسفی واکاوی شود. درنهایت نیز تلاش شده است علاوه بر به‏بحث‏گذاشتن بنیادهای فلسفی و نگرانی‌های روزافزون در باب توانایی آدمی در دستکاری ژنتیکی و ایجاد موجودات تراریخته، تصویری از مهندسی ژنتیک چونان دانشی غیراخلاقی، ضداخلاقی و یا اخلاق‌مدار ترسیم شود.

کلیدواژه‌ها


  1. بوکی، ماسیمیانو؛ علم در جامعه؛ ترجمه مصطفی تقوی و علی برزگر؛ تهران: انتشارات آگاه، 1394.
  2. داراول، استیون و دیگران؛ نگاهی به فلسفة اخلاق در قرن بیستم؛ ترجمة مصطفی ملکیان؛ تهران: نشر سهروردی، 1381.
  3. رولین، برنارد؛ علم و اخلاق؛ ترجمه سعید عدالت‏جو؛ انتشارات علمی و فرهنگی، 1394.
  4. سرل، جان؛ افعال گفتاری؛ ترجمة محمدعلی عبداللهی؛ قم: نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1387.
  5. هولمز، رابرت؛ مبانی فلسفة اخلاق؛ ترجمة مسعود علیا؛ تهران: انتشارات ققنوس، 1389.
    1. Carnap, R.; “Logical Foundations of the Unity of Science”; In International Encyclopedia of Unified Science, vol.I, Reprinted in The Philosophy of Science, edited by Richard Boyd, Philip Gasper, J. D. Trout, 1991, PP.393-404, Bradford Books.
    2. Lacey, H.; “The ways in which the sciences are and are not value free”; Center for Ethics and Values in the Sciences; University of Alabama at Birmingham, February 23-25, 2001, Online Edition on: www.swarthmore.edu/Humanities/hlacey1/value-free.doc.
    3. Hardwig, J.; “The Role of Trust in Knowledge”; The Journal of Philosophy; Vol.88, No.12, 1991, pp.693-708
    4. Hume, D.; A Treatise of Human Nature; ed. by Nidditch and Selby-Bigge; Oxford University Press, 1987.
    5. Miller, S. & Gregory, J.; Science in Public:  communication, culture and credibility; Plenum Press, 1998.
    6. Niiniluoto, I.; “The Aim and Structure of Applied Research”; Erkenntnis, Vol. 38, 1993, pp.1-21.
    7. Searle, J.; “Contemporary Philosophy in the United States”; In The Blackwell Companion to Philosophy, ed. Nicholas Bunnin and E. P. Tsui-James; 2nd Edition, Wiley-Blackwell 2003 pp1-22.
    8. Stevenson, L. & Byerly, H.; The Many Faces of Science: An Introduction to Scientists، Values, and Society, Boulder: Westview Press, 2000.
    9. Wittgenstein, L.; Tractatus Logico-Philosophicus; Trans. Pears and McGuinness; Revised edition, Routledge & Kegan Paul, 1974.
    10. Webster, A. & H. Etzkowitz; “Science as Intellectual Property”; In Handbook of Science and Technological Studies, ed. Sheila Jasanoff, Gerald E. Markle, James C. Petersen, Trevor Pinch, Thousand Oaks, Sage: MIT Press 1995, pp.480-505.