1
دانشیار گروه معرفتشناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
2
حکمت معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.
چکیده
فضای سایبر -که از آن مسامحتاً با عنوان فضای مجازی یاد میشود- عرصه و زیستجهانِ نوینی است که در پی بروز انقلابهای علمی چند دهه اخیر و پیشرفت بشر در علوم رایانه و فناوری اطلاعات، به دست انسان مدرن گشوده شده است. بهموازات انفتاح و بسطِ فزاینده این ساحت جدید، فراهمشدن امکان تعامل فرامکانی و فرازمانی افراد با یکدیگر و با اشیاء و نیز بروز تغییر هستیشناسانه (تغییر در نحوه وجودِ) اطلاعات، یعنی گسست اطلاعات از ماده (کاغذ) و شبیهسازی آن در ماده "بیت" (دیجیتالیشدن اطلاعات)، در عرصه معرفتشناسی بشر و درک او از چیزها نیز دگرگونی شگرفی پدید آمد؛ بهگونهای که میتوان، نشستن اطلاعات بهجای معرفت؛ تغییر در روش طبقهبندی اطلاعات؛ مرور صفحه نمایش بهجای خواندن مطلب؛ تحول در معیار صدق باورها؛ تحول در الگوی توجیه باورها؛ فقدان ملاک تمییز میان حقیقت و مجاز؛ گسترش معرفتِ اجتماعمحور؛ و تحول در مسئولیت معرفتی را در زمره مهمترین مختصات معرفتشناختی فضای سایبر -چونان یکی از اصلیترین منابع معرفت بشر کنونی- دانست. پژوهش حاضر با روش تحلیلی-عقلی، درصدد تبیین مختصات معرفتشناختی فضای سایبر بوده و اهم تطورات معرفتشناختی این عرصه را به تصویر کشیده است
Goldman, Alvin (2006). Social Epistemology. Routledge Encyclopedia of Philosophy, in: rep.routledge.com, 3 January 2023.
Heidegger, Martin (1977). The Age of the World Picture. in: The Question Concerning Technology, William Lovitt (Ed.), New York and London: Harper and Row, 115-154.
Lehrer, Keith (1990). Theory of Knowledge. Bulderr & San Francisco: Westview Press.
Myerson, George (2001). Heidegger, Habermas and the Mobile Phone. USA, Cambridge, Icon Books Ltd.
O`Hara, Kieron (2002). Plato and the Internet. Cambridge, Icon/Totem Books.
Plato (1997). Theaetetus. Complete Works, Edited with introduction and notes by John A. Cooper, Indiana Polis/Cambridge: Hackett Publishing Co.
Plato (1929). Timaeus and Critias. Translated by A. E. Taylor, London, Methuen & Co.
Plato (2016). Translated by Benjamin Jowett, United States, Dover publications.