تحلیل تمایز معرفت گزاره‏ ای و معرفت مهارتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی بنیاد دانشنامه نگاری ایران

2 دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی

3 استادیار گروه فلسفه تعلیم‎وتربیت دانشگاه خوارزمی

چکیده

گیلبرت رایل میان معرفت گزاره‏ای (Knowing that) و معرفت مهارتی (Knowing How) تمایز قائل شده است. او بر خلاف سنت فلسفی موجود نه تنها عقیده‏ای به برتری معرفت گزاره‏ای نسبت به معرفت مهارتی ندارد، بلکه معتقد است معرفت مهارتی دارای تقدم و اولویت است. عقیده به برتری و تقدم هر کدام از این دو شکل از معرفت نسبت به دیگری، دو طیف خردگرایی و ضدخردگرایی رادیکال را شکل بخشیده است. هدف این مقاله تحلیل و نقد نگرش‏های خردگرایی رادیکال و ضدخردگرایی ملایم و رادیکال و ارائه الگوی جدیدی با عنوان خردگرایی ملایم است. روش به‏کار‏گرفته‏شده در این مقاله رویکرد تحلیل زبان عادی رایل است؛ لذا برای ایضاح مطلب به توصیف مفاهیم خردگرایی و ضدخردگرایی در نسبت میان معرفت گزاره‏ای و معرفت مهارتی از یک سو و معرفت مهارتی و توانایی از سوی دیگر پرداخته شده است. در الگوی خردگرایی ملایم، معرفت گزاره‏ای مستقل از معرفت مهارتی بوده، معرفت مهارتی لزوماً مستلزم توانایی نیست. این طرح جدید نشان‏دهنده آن است که می‏توان در عین باور به تمایز و عدم تقلیل میان این دو نوع معرفت، از نقش بنیادین معرفت گزاره‏ای برای دست‏یافتن به معرفت مهارتی مناسب سخن گفت که در آن، معرفت گزاره‏ای نه به شکل صریح، بلکه به گونه‏ای ضمنی و تدریجی در شکل‏بخشیدن به معرفت مهارتی حضور خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها


  1. Bengson, John & Moffett, Marc, A.; “Two Conception of Mind and Action: Knowing How and the Philosophical Theory of Intelligence”; in Knowing How Essay on Knowledge Mind and Action, edited by Bengson, John & Moffett, Marc, Oxford, 2011.
  2. Fantal, Jeremy; “Knowing-How and Knowing-That”; in Philosophy Compass, Vol.3, 2008, pp.451-470.
  3. Hetherington, Stephen; “How to Know (that Knowledge-that is Knowledge-how)” in S. Hetherington (Ed.)Epistemology Futures, (pp.71–94), Oxford: Oxford University Press, 2006.
  4. Hornsby, Jenifer; “Ryle’s Knowing-How and Knowing How to Act”; in Knowing How Essays on Knowledge, Mind and Action, Edited by Bengson John & Moffett Marca. A. Oxford Press. 2011.
  5. Roland, Jane; “On Knowing How and Knowing That”; The Philosophical Review, 67(3) , 1958, pp.379–388.
  6. Rosefeldt, T.; “Is Knowing-how Simply a Case of Knowing-that”; Philosophical Investigations, 27(4) , 2004, pp.370-379.
  7. Ryle, Gilbert; “Knowing How and Knowing That”; in Collected Essays 1929-1968, Routledge. 2009 (1971).
  8. _____; “The Concept of Mind”; Routledge, 2009 (1949).
  9. Sax, Greg; “Having Know-How: Intellect, Action, and Recent Work on Ryle’s Distinction between Knowledge-How and Knowledge-That”; Pacific Philosophical Quarterly, Vol.91, 2010, pp.507-530.
  10. Stanley, Jason; Know How; Oxford. 2011.
  11. Stanley, Jason & Williamson Timothy; “Knowing How”; The Journal of Philosophy, 98( 8, pp.411-444) , 2001