واکاوی آلزایمر بر اساس مبانی معرفت ‏شناختی و انسان‌ شناختی ملاصدرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه ایلام

2 استادیار کروه فلسفه و کلام، دانشگاه ایلام.

3 دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه ایلام

چکیده

هدف این پژوهش واکاوی آلزایمر بر اساس مبانی معرفت­شناختی و  انسان‌شناختی ملاصدراست. بدین منظور به کمک بررسی کتابخانه­ای به منابع دست اول روان‏شناختی و همچنین کتاب‌های دست اول ملاصدرا از جمله اسفار، مفاتیح الغیب و شواهد الربوبیه مراجعه شد. یافته‌ها به روش توصیفی- تحلیلی  بررسی و با همدیگر مقایسه گردید و نتایج ذیل به دست آمد: 1. روان‌شناسان به تبع الوئیس آلزایمر نورولوژیست آلمانی بیماری آلزایمر را اختلالی جسمانی مربوط  به آسیب‌های خاصی در مغز دانسته‌اند. 2. این اندیشمندان به گونه‏ای سخن گفته‌اند که جوهر اصیل تشکیل‎دهنده او را بدن دانسته‌اند. گویی انسان وجودش منحصر به همین بعد است. به همین دلیل همه بیماری آلزایمر را بر همین اساس تبیین کرده‌اند. 3. در مقابل از نظر ملاصدرا انسان موجودی مرکب از دو جوهر است که از آنها به نفس و بدن یاد می‌کند. 4. نفس جوهر اصیل و واقعیت انسان است و سلامت و بیماری روانی اساساً به آن منتسب است؛ بنابراین آلزایمر نیز به اختلال‌های مربوط به نفس باز می‌گردد، هرچند مغز نیز به عنوان علت اعدادی می‌تواند در آن به سهم خود، نقش داشته باشد. 5. ماهیت آلزایمر همان نسیان است که از تغییری در نفس حاصل می‌شود که نمی‌تواند با عقل فعال ارتباط برقرار کند؛ به همین دلیل نمی‌تواند صور ذهنیه را به وجود آورد. 6. بنابراین ملاصدرا آلزایمر را از جنس نسیان می‌داند که ریشه نفسی جسمی دارد. این پژوهش این نتیجه عملی را در بر دارد که پژوهشگران برای بررسی آلزایمر نباید صرفاً به ریشه‌های بدنی اکتفا کنند؛ بلکه لازم است بیماری را در چارچوب‌های نفسانی نیز بررسی کنند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. احمدیان‌عطاری، محمد‌مهدی؛ «بررسی اثر تعدادی از گیاهان مسخن ضد نسیان مورد استفاده در طب سنتی ایران بر حافظه و یادگیری در مدل هایپوترمیک موش صحرایی»؛ رساله دکتری با راهنمایی دکتر محمود مصدق؛ مشهد: دانشکده طب ایرانی و مکمل، 1393.
  2. اردبیلی، سیدعبدالغنی؛ تقریرات فلسفه امام خمینی (ره)؛ ج3، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1392.
  3. افلاطون؛ دوره کامل آثار افلاطون؛ ج3، ترجمه محمدحسن لطفی؛ تهران: انتشارات خوارزمی، 1367.
  4. بیات، محمدحسین؛ «حقیقت علم و اتحاد عاقل به معقول از دیدگاه ملاصدرا و دیگر متفکران اسلامی»؛ مجله متن‏پژوهی ادبی؛ ش21، 1383.
  5. بهمنیار بن مرزبان؛ التحصیل؛ با تصحیح و مقدمه مرتضی مطهری؛ چ2، تهران: دانشگاه تهران، 1375.
  6. پارسا، ناصر؛ «بیماری آلزایمر: معضل پزشکی در قرن بیست‏ویکم»، مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک؛ ش2، 1390.
  7. پسندمژده، هدی، فاطمه علی‌پور و مریم برهانی حقیقی؛ «بیماری آلزایمر: پیشینه، وضعیت حال و آینده»، مجله شفای خاتم؛ ش3، 1395.
  8. جوادی آملی، عبداله؛ رحیق مختوم؛ ج1-4، قم: اسراء، 1386.
  9. دهخدا، علی‌اکبر؛ لغت‏نامه؛ ج12 و 30، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1373.
  10. دادفر، فرشته و دیگران؛ دمانس آلزایمر: جنبه‌های زیستی عصب روان‎شناختی؛ تهران: بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی خاتم الانبیاء، 1393.
  11. فدایی، فربد و زهرا نیکنام؛ «بیماری آلزایمر: دیروز، امروز، فردا»، فصلنامه سالمند؛ ش3، 1386، ص158-165.
  12. شیرازی، صدرالدین محمد بن ابراهیم؛ الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعه؛ ترجمه محمد خواجوی؛ ج8، تهران: مولی، 1378.
  13. ـــــ؛ الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، با اشراف سید محمد خامنه‌ای؛ ج3، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1383.
  14. ـــــ؛ الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة؛ ج1، 3، 7 و 9، بیروت: دار احیاء التراث، 1981م.
  15. ـــــ؛ الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة؛ تصحیح و تعلیق از سیدجلال‏الدین آشتیانى؛ مشهد: المرکز الجامعى للنشر، 1360.
  16. ـــــ؛ المبدأ و المعاد؛ ترجمه و شرح جعفر شاه‌نظری؛ ج2، قم: انتشارات دانشگاه قم، 1390.
  17. ـــــ؛ المبدأ و المعاد؛ تصحیح سیدجلال‎الدین آشتیانى؛ تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1354.
  18. ـــــ؛ المبدأ و المعاد؛ ج2، تصحیح، تحقیق و مقدمه محمد ذبیحی و جعفر شاه‏نظری، به اشراف سید محمد خامنه‌ای؛ تهران: انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1381.
  19. ـــــ؛ مفاتیح الغیب؛ مقدمه و تصحیح محمد خواجوى؛ تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگى، 1363.
  20. الفراهیدی، خلیل بن احمد؛ العین؛ تحقیق مهدی المخزومی و ابراهیم السامرائی، تصحیح اسعد الطیب؛ قم: اسوه، ۱۳۸۳.
  21. گراهام، رابرت بی؛ روان شناسی فیزیولوژیک؛ ترجمه علیرضا رضایی و علی اکبر صارمی؛ مشهد: شرکت به‏نشر، 1380.
  22. میرداماد، محمد باقر؛ القبسات، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1367.
  23. Gilgun –Sherki, Y, melamed, E. & offen, D.; "Antioxidant Treatment in Alzheimer s disease", Mol neurosci; 2003.
  24. Querfurth, H. W. & La Fera, F. M.; "Alzheimer s Disease"; N Engl J Med; 2010.
  25. Selkoe, D. J.; "Alzheimer s Disease: Genes, Protein and Therapy", physiol Rev; 2001.
  26. Wenk, G. L.; "Neuropatologic Changes in Alzheimer s Disease: Potential Targets for Treatment", j clin psychiatry;
  27. Zhang, H. Y.; "Same Causes, Same Cures, Biochem Biophys Res commun", Epub; 2006.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار