عضو هیئت علمی گروه فلسفه و کلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
چکیده
برهان دکارت بر اثبات اصالت نفس (به تقریر سوئینبرن) چنین است: 1) من جوهری هستم که میاندیشد. 2) این قابل تصوّر است که «من میاندیشم و بدنی ندارم». 3) این قابل تصوّر نیست که «من میاندیشم ولی وجود ندارم». نتیجه: من نَفْسام، یعنی جوهری که ذاتِ آن اندیشیدن است. از آنجا که این استدلال تنها اثبات میکند که نفس شرط کافی برای وجود داشتن من است و نه شرط لازم، سوئینبرن تقریری نوین به این شرح از این استدلال ارائه میدهد که به باور او شرط لازم بودن وجود نفس را نیز ثابت میکند: 1) من جوهری هستم که میاندیشد. 2) این قابل تصوّر است که «درحالی که من میاندیشم، بدنم ناگهان نابود میشود». 3) این قابل تصوّر نیست که «من میاندیشم ولی وجود ندارم». 4) غیرقابل تصوّر است که جوهری بتواند همه اجزای خود را با هم از دست بدهد و در عینِ حال همچنان وجود داشته باشد. نتیجه: من جوهری هستم که برای وجود داشتنِ آن، داشتنِ نَفْس هم لازم است و هم کافی. این استدلال با اشکالها و ابهامهایی مواجه است، لذا با الهام از آنچه ابن سینا درباۀ «انسان معلق در فضا» گفته، به گونهای بازسازی شده است که از اشکالهای یادشده مصون باشد.
شیروانی, علی. (1401). بررسی تقریر نوین سوئینبرن از برهان دکارت بر اصالت نفس و بازسازی آن براساس برهان «انسان معلق در فضا»ی ابنسینا. ذهن, 23(90), 117-140.
MLA
علی شیروانی. "بررسی تقریر نوین سوئینبرن از برهان دکارت بر اصالت نفس و بازسازی آن براساس برهان «انسان معلق در فضا»ی ابنسینا". ذهن, 23, 90, 1401, 117-140.
HARVARD
شیروانی, علی. (1401). 'بررسی تقریر نوین سوئینبرن از برهان دکارت بر اصالت نفس و بازسازی آن براساس برهان «انسان معلق در فضا»ی ابنسینا', ذهن, 23(90), pp. 117-140.
VANCOUVER
شیروانی, علی. بررسی تقریر نوین سوئینبرن از برهان دکارت بر اصالت نفس و بازسازی آن براساس برهان «انسان معلق در فضا»ی ابنسینا. ذهن, 1401; 23(90): 117-140.