1
فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه خلیج فارس- بوشهر
2
زبان و ادبیات عربی دانشگاه خلیج فارس
3
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خلیج فارس- بوشهر
چکیده
قرآن کریم با ابزار استعاره مفهومی مفاهیم نامحسوس امور غیبی مانند مفهوم فرامادی حیات آخرت را با زبانی ملموس در قالب مفاهیم تجربی به بشریت عرضه کردهاست. مطالعه استعارههای مفهومی قرآن در چارچوب زبانشناسی شناختی علاوه بر اینکه روشی برای فهم مفاهیم غیبی قرآنی مانند «آخرت» در سیمای مفاهیم تجربه شده مانند «مسابقه» است روشی نیز برای رسیدن به لایههای معنایی عمیقتر آیات مورد بحث درباره مفهوم ماورایی آخرت محسوب می شود و تداعی مفهوم ناملموس آخرت در ذهن در تصویر شفاف مسابقه دریچهای دیگر از معارف درهم تنیده قرآنی را بر روی مخاطبان سعادتجو که به دنبال شناخت محسوستر سرای ابدی هستند میگشاید. پژوهش حاضر علاوه بر این که با رویکرد توصیفی_تحلیلی و بر اساس نظریه استعارهمفهومی لیکاف و جانسن به مفهومسازی «آخرت» بهعنوان حوزه مقصد در ساختار مفهوم شناختهشده «مسابقه» بهعنوان حوزه مبدأ میپردازد؛ به صورت کمی و در قالب نمودار نگاشت این استعاره مفهومی را نیز ترسیم مینماید. از مهمترین یافتههای پژوهش استنباط نامنگاشت «آخرت مسابقه است» با تحلیل کانونهای استعاری آیات مؤید این استعاره در قرآن کریم و شناسایی تناظرهای نظاممند میان حوزه ناشناخته «آخرت» و حوزه عینی و شناخته شده «مسابقه» میباشد؛ این نامنگاشت از الگوهای استعاری بسیار خلاقانه برای تصویرسازی حیات وصفناپذیر آخرت میباشد.
الطبرسی، فضل بن حسن؛ جوامع الجامع؛ قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه، ۱۴۱۲ق.
ـــــ؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن؛ ط2، طهران: ناصرخسرو، ۱۳۷۲.
طوسی، محمد بن الحسن؛ الأمالی؛ قم: دار الثقافة، ۱۴۱۴ق.
العروسی الحویزی، الشیخ عبد علی بن جمعه؛ نور الثقلین؛ ط4، قم: اسماعیلیان، 1415ق.
الفخر الرازی، محمد بن عمر؛ التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)؛ ط3، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
مغنیة، محمدجواد؛ التفسیر الکاشف؛ ط1، قم: دار الکتاب الإسلامی، ۱۴۲۴ق.
Grady, Joseph E.; “Metaphor” in Geeraerts, D. and Cuyckens, H. (ed); The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics; New York: Oxford University Press, 188-213, 2007.
Kövecses, Zoltan; Metaphor: A Practical Introduction; New York: Oxford Univercity Press, Second Edition, 2010.
Lakoff, George; “The contemporary theory of metaphor”, In Geeraerts, Dirk (Ed.); (2006) Cognitive linguistics: basic readings, Cognitive linguistics research;34, New York: Mouton de Gruyter Berlin, pp.185-238, 1993.
Lakoff, George & Johnsen Mark; Metaphors we live by;Chicago: The University Of Chicago Press, 2003.
فیضی, زینب, مهتدی, حسین, & فرع شیرازی, سید حیدر. (1401). مفهومسازی نگاشت تناظرهای نظام مند حوزه مبدأ بر حوزه مقصد دراستعاره مفهومی «آخرت مسابقه است» در قرآن کریم. ذهن, 23(90), 169-207.
MLA
زینب فیضی; حسین مهتدی; سید حیدر فرع شیرازی. "مفهومسازی نگاشت تناظرهای نظام مند حوزه مبدأ بر حوزه مقصد دراستعاره مفهومی «آخرت مسابقه است» در قرآن کریم". ذهن, 23, 90, 1401, 169-207.
HARVARD
فیضی, زینب, مهتدی, حسین, فرع شیرازی, سید حیدر. (1401). 'مفهومسازی نگاشت تناظرهای نظام مند حوزه مبدأ بر حوزه مقصد دراستعاره مفهومی «آخرت مسابقه است» در قرآن کریم', ذهن, 23(90), pp. 169-207.
VANCOUVER
فیضی, زینب, مهتدی, حسین, فرع شیرازی, سید حیدر. مفهومسازی نگاشت تناظرهای نظام مند حوزه مبدأ بر حوزه مقصد دراستعاره مفهومی «آخرت مسابقه است» در قرآن کریم. ذهن, 1401; 23(90): 169-207.