صدق نظریه‌های علمی به چه معناست؟

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه فلسفۀ علم و تکنولوژی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

چکیده

نزد رئالیست‌ها هدف علم، جست‏وجوی نظریه‌هایی است که توصیف- تقریباً- صادقی از جهان پیرامون ما ارائه کنند. اما صحبت از صدق نظریه‌های علمی، همواره با دشواری‌هایی روبه‎روست. در مقالۀ حاضر با یاری آموزه‌های منتج از نظریۀ صدق تارسکی توضیح می‌دهیم به چه معنا می‌توان از صدق نظریه‌های علمی و نسبت آنها با واقعیت سخن گفت. پیشنهاد مقاله این است که نظریۀ معناشناختی تارسکی دربارۀ صدق در کنار رویکرد غیرموجه‌گرایانۀ عقلانیت نقاد در معرفت‌شناسی می‌تواند تصویر روشن‌تری از صدق نظریه‌ها و استخراج نتایج هستی‌شناختی از آنها ارائه دهد که مشکلات سابق را برای رئالیست‌ها نداشته باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. صمدی، هادی؛ ساختار نظریه‌های علمی در علوم طبیعی و علوم اجتماعی؛ قم: انتشارات حوزه و دانشگاه، 1389.
    1. Bartley, William Warren; "Rationality versus the Theory of Rationality", in The Critical Approach to Science and Philosophy; ed. Mario Bunge; London: Collier–Macmillan, 1964, pp. 3–31.
    2. Carnap, R.; “Empiricism, Semantics and Ontology”, in Philosophy of Mathematics: Selected Readings; eds. P. Benacerraf & H. Putnam;London: Cambridge University Press, 1950, pp.241-257.
    3. Coffa, A.; The Semantic Tradition from Kant to Carnap: To the Vienna Station; London: Cambridge University Press, 1991.
    4. Da Costa, C. A. Newtone & Steven French; Science and Partial Truth: A Unitary Approach to Modelsand Scientific Reasoning; Oxford: Oxford University Press, 2003.
    5. Giere, R.; Explaining Science: A Cognitive Approach; Chicago: The university of Chicago Press, 1988.
    6. Hendry, R. & S. Psillos; “How to do things with theories: an interactive view of language and models in science”, in The Courage of Doing Philosophy: Essays Dedicated to Leszek Nowak; eds. Jerzy Brzeziński, Andrzej Klawiter, Theo A. F. Kuipers, Krzysztof Łastowski, Katarzyna Paprzycka & Piotr Przybysz; Rodopi. pp. 123-57, 2007.
    7. Hodges, Wilfrid; “Tarski's Truth Definitions"; in The Stanford Encyclopedia of Philosophy; ed. Edward N. Zalta; URL https://plato.stanford.edu/archives/fall2014/entries/tarski-truth/, 2014.
    8. Kant, Immanuel; Critique of Pure Reason; trans. N. Kemp Smith; New York: St. Martin’s, 1965.
    9. Miller, D.; Out of Error; Londnn: Ashgate, 2006.
    10. Popper, K.; “On The Sources Of Knowledge And Ignorance”, in Popper (1963), Conjectures and Refutations: The Growth of Scientific Knowledge, Harper Torchbook, and Harper New York, 1960, pp. 3-33.
    11. Popper, K. , The Open Society and Its Enemies;Vol. I & II, 4th ed, United Kingdom: Routledge, 1962.
    12. ـــــــــــــ;Conjectures and Refutation; 5th ed, London: Routledge & Kegan Paul, 1963.
    13. ـــــــــــــ; “Replies to My Critics'; in Schilpp, The Philosophy of Karl Popper; La Salle: Open Court, 1974,  pp. 961-1197.
    14. ـــــــــــــ; The Logic of ScientificDiscovery; London: Routledge, 2002.
    15. ـــــــــــــ; Objective Knowledge: An Evolutionary Approach; Oxford; Clarendon Press, 1972.
    16. Suppes, Patrick; “Models of  Data”; in Logic, Methodology and the Philosophy of Science: Proceedings of the 1960 International Congress, eds. E. Nagel, P. Suppes, A. Tarski; Stanford: Stanford University Press, 1962.
    17. Tarski, A.; “The Semantic Conception of Truth: and the Foundations of Semantics”, in Philosophy and Phenomenological Research; Vol.4, No. 3, 1944, pp. 341-376. 
    18. van Fraassen, B.; The Scientific Image; Oxford: Clarendon Press, 1980.
    19. ـــــــــــــ; Quantum Mechanics: an Empiricist View; Oxford: Oxford University Press, 1991.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار