2
دانشیار و عضو هیأت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ره
3
استادیار گروه فلسفه موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ره
چکیده
معضل جفتشدگی این است که چرا و چگونه ممکن است یک نفس خاص به بدنی خاص تعلق پیدا کند یا از آن متکون شود؟ براساس عدم پاسخ به این سوال ادعا میشود تعامل علی میان نفس مجرد و بدن مادی ممکن نیست. نگارنده پس از ارائه تبیینی جدید از تفاوت معضل جفتشدگی با چالش علیت ذهنی، این معضل را دارای سابقهای طولانی در فلسفه اسلامی دانسته و به ارزیابی دیدگاه ملاصدرا در حل این معضل پرداخته است. به نظر نگارنده، تقریر نحوه ترکیب اتحادی نفس و بدن از منظر ملاصدرا در حل این معضل نکتهای کلیدی است. برایناساس بادرنظرداشتن چند مبنای دیگر انسانشناختی صدرایی، به دو تقریر از ترکیب اتحادی نفس و بدن از منظر صدرا، پرداخته و اثبات شده است که تقریر تغایر وجودی نفس و بدن از منظر صدرا که نفس و مراتب آن را دارای دو وجود متغایر میداند، در حل این معضل ناتوان بوده و تنها راهحل این معضل، این تقریر از صدراست که نفس و مراتب آن با یک متن وجودی موجودند. این تحقیق، با ابزار کتابخانهای و روش تحلیلی انتقادی نوشته شده است.
امیریان، مهدی و امیراحسان کرباسیزاده؛ «مواجهة دیدگاه صورتگرایان توماسی با اشکال جفت شدن نظریّة دوگانهانگاری جوهری»، مجله علمی جاویدان خرد؛ ش36، 1398.
خوشنویس، یاسر و فهیمه شریعتی؛ «بررسی تطبیقی نظریه دوگانهانگاری نوخاسته (هسکر) و حدوث جسمانی نفس (صدرالمتألهین) در نحوه تعلق یا تکون نفس»، دوفصلنامه علمی تأملات فلسفی؛ ش42، 1399.
سعیدی، احمد؛ حرکت جوهری نفس در حکمت متعالیه و کتاب و سنت؛ چ1، قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، 1395.
عبودیت، عبدالرسول؛ «مشکلات رابطه نفس و بدن: مقایسه ابنسینا و ملاصدرا»، نقد و نظر؛ س16، ش3،
ـــــ؛ درآمدی بر نظام حکمت صدرایی؛ ج3، چ4، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، 1392.
مطهری، مرتضی؛ مجموعه آثار؛ چ5، قم: انتشارات صدرا، ۱۳۷۶.
ملاصدرا؛ اسرار الآیات؛ مقدمه و تصحیح از محمد خواجوى؛ تهران: انجمن حکمت و فلسفه،
ـــــ؛ عرشیه: تهران: مولی،
ـــــ؛ مفاتیح الغیب؛ مقدمه و تصحیح از محمد خواجوى؛ چ1، تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگى،
ـــــ؛ شرح و تعلیقات صدرالمتألهین بر الهیات شفا (دوجلدی)؛ تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا،
همازاده ابیانه، مهدی؛ دوئالیسم سینوی-دکارتی و مونیسم صدرایی از منظر اشکالات فیزیکالیسم؛ چ1، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،
یزدانپناه، سیدیدالله؛ «رابطه نفس و بدن در حکمت متعالیه»، نگارش محمدرضا فلاح، در: جمعی از پژوهشگران، نفس و بدن در فلسفه مشاء و حکمت متعالیه (2)؛ چ1، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،
Kim, jaegwon; Physicalism or something near enough; Princeton University Press, 2008.
ـــــ; Philosophy of Mind, 2010.
ـــــ; “Lonely Souls” in: Timothy O’Connor and David Robb; Philosophy of Mind, Contemporary Readings; Routledge, 2003.
Jehle,; “Kim against dualism”, Philosophical Studies; No. 130, 2006.